استاد دانشگاه تهران: توازن بین آموزش و پژوهش به هم خورده است/ باید تاب‌آوری جامعه را افزایش داد

گفت‌وگو|

خبرگزاری میزان -

چندی پیش موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام در فهرستی پراستنادترین پژوهشگران پراستناد را معرفی کرده است، طبق گزارش این موسسه ۶۵۵ بانوی پژوهشگر ایرانی پراستناد در میان چهار هزار و ۸۴۸ پژوهشگر پراستناد ایرانی حضور دارند.

یکی از بانوان پژوهشگر این فهرست رقیه قاسم‌پور دانشیار دانشکده علوم و فناوری‌های و گروه آموزشی مهندسی فناوری انرژی‌ها تجدیدپذیر و منابع انرژی و عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فناوری‌های میان‌رشته‌ای دانشگاه تهران است که در بازه زمانی ۱۰ساله (۲۰۲۴ – ۲۰۱۴) بر اساس اطلاعات پایگاه WoS جز یک درصد نخست پژوهشگران پراستناد جهان محسوب می‌شود.

این پژوهشگر در گفت‌وگو با میزان آسیب‌های حوزه پژوهش را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: برای پیشرفت علم و دانش و در حال حاضر فناوری دو حوزه علم آموزی و پژوهش مهم است و پرداختن به آنها برای پیشبرد علم و دانش ضروری محسوب می‌شود؛ خوشبختانه کشور ما در حوزه‌های آموزشی وتربیت متخصصین به خوبی حرکت کرده اما در مبحث ارتباط با صنعت نتواسته به درستی قدم بردارد.

وی ادامه داد: پژوهش وجهی از علم است، که اتفاقاً به صنعت نزدیک بوده و می‌تواند دستاورد‌ها را به صنعت انتقال داده و ثروت ایجاد کند، که در نهایت فواید بسیاری برای جامعه و مردم دارد. اما چون ارتباط دانشگاه با صنعت برقرار نیست، همکاری و هم افزایی شکل نمی‌گیرد.

قاسم‌پور بودجه بخش پژوهش را مورد ارزیابی قرار داد و بیان کرد: پایین بودن بودجه‌های پژوهشی و ناکافی بودن فضا‌های آزمایشگاهی معتبر که مرجع هستند، باعث شده حوزه پژوهش تحت تاثیر قرار بگیرد و با افت مواجه شود به همین دلیل توازن بین آموزش و پژوهش به نوعی به هم خورده است.

وی تصریح کرد: پژوهش کلید موفقیت صنایع محسوب می‌شود و راهکار‌ها و مسیری که پیش روی صنعت قرار دارد به واسطه پژوهش شکل می‌گیرد که حیاتی است. اگر امروز شاهد ناترازی‌هایی در بخش‌های انرژی، آب حتی بحث‌های آلودگی هوا هستیم به دلیل نیاز امروز ما به راهکار‌های پژوهشی در حوزه فناوری است. چنانچه پژوهش‌های تخصصی شکل بگیرد راه حل‌های مناسبی پیش رو خواهد بود و با عملیاتی کردن آن مشکلات از بین خواهد رفت.

قاسم‌پور اظهارکرد: پژوهشگران علاقه دارند تا کار پژوهش را ادامه دهند، ولی، چون شرایط و امکانات لازم برای این مسیر مهیا نیست، تمایل به مهاجرت افزایش پیدا می‌کند به این ترتیب علاوه بر از دست دادن سرمایه‌های انسانی، شرایط توسعه از بین می‌رود و چالش‌ها همچنان بر جای خود باقی می‌ماند. این امر یک سیکل معیوبی رو ایجاد می‌کند که در دازمدت آسیب‌زا خواهد بود.

این پژوهشگر، توانمندی‌های کشور را قابل توجه دانست و تاکید کرد: کشور پتانسیل بسیار بالایی برای خودکفایی در بسیاری از امور دارد؛ اما باید در این حوزه حرکت‌هایی اثرگذار داشته باشیم. لزوم حمایت‌هایی از سوی دولت و یا وزارتخانه‌ها اینجا خود را نشان خواهد داد.

وی چالش‌های پیش روی پژوهشگران زن را مورد بررسی قرار داد و گفت: علم زن و مرد نمی‌شناسد هر دو جنس جز نیرو‌های انسانی و متخصص هر کشوری محسوب می‌شوند. هم اکنون زنان نقش‌های مهم در جامعه ایفا می‌کنند و حضورشون کاملا الزامی است، بنابراین در کار پژوهش جنسیت جایگاهی ندارد. چون علم و دانش اصلا وابسته به جنسیت نیست. در کشور ما فعالیت‌ها و نقش زنان در جامعه پررنگ‌تر شده و در این میان جامعه هم نیازش نسبت به زنان را درک کرده است. آمار نشان می‌دهد ۵۰ درصد نیروی متخصص انسانی را بانوان تشکیل می‌دهند.

این پژوهشگر اهمیت حمایت از زنان در عرصه صنعت را مطرح و بیان کرد: یکی از الزامات پیشرفت، ارتباط سازنده در عرصه صنعت است. نیاز است تا توانمندی بانوان به صنعت ما بیشتر شناسانده شود و این مهم به واسطه اعتماد صنعت به پژوهشگران زن رشد کند. 

قاسم پور گفت: زنان نقش مادری و همسری را در خانواده دارند و در هر دو جبهه مجبورند به خوبی بدرخشند زنان ما علاوه بر نقش‌هایی که در اجتماع پذیرفته‌اند، نقش‌هایی در داخل خانه دارند؛ بنابراین لازم هست که حمایت‌های ویژه‌ای نسبت به آنها در نظر گرفته شود تا به لحاظ محیط اجتماعی شرایط بهتر و مناسب‌تری برای آنها قرار داده شود و دغدغه‌هایی کمتری را پشت سر بگذارند.

وی گفت: اگر غزه به عنوان یک حوزه مقاوم و پیروز شناخته می‌شود این موفقیت به مدد تربیت زنانی شکل گرفته که آزاده و هوشیار هستند. جبهه مقاومت از یک مقاومت مادرانه بهره می‌برد که باعث شده که غزه پیروز باشد. باید نقش زنان را باور کنیم. از سوی دیگر تاب آوری یک جامعه بر باور‌های آنها تکیه دارد. باید تاب‌آوری جامعه را افزایش داد، اگر اقتصاد ما رنگ مادرانه بگیرد بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

انتهای پیام/