اقدامات دادگستری لرستان برای رسیدگی غیرقضایی به پرونده‌ها/ سازش ۴۴ درصدی در پرونده‌های ارجاعی به شورای حل اختلاف/ ۳۵ شعبه دادگاه صلح در استان فعال شده است

خبرگزاری میزان -

صلح و سازش در اسلام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام (ص) به ترویج صلح و دوستی میان انسان‌ها تأکید دارند. در آیات قرآن، نظیر آیه ۴۰ سوره حجرات، به اهمیت ایجاد رابطه‌های مسالمت‌آمیز و دوری از هر نوع خشونت اشاره شده است.

سازش و مذاکره در زندگی اجتماعی، به ویژه در حل اختلافات، از اصول اساسی در اسلام به شمار می‌رود. بر این اساس مسلمانان موظفند به دنبال صلح و آرامش باشند و از جنگ و نزاع پرهیز کنند.

این رویه نه تنها به ثبات و همبستگی اجتماعی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز رشد و پیشرفت جوامع اسلامی خواهد بود. بنابراین، صلح و سازش جزء ارزش‌های بنیادین اسلام است که باید در تمام جنبه‌های زندگی انسانی رعایت شود.

با تکیه بر اهمیت صلح و سازش در دین مبین اسلام و تاکید آیات و روایات متعدد بر این امر، شورای حل اختلاف از دل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با هدف فصل خصومت و کاهش دعاوی شکل گرفت.

هدف از تشکیل شورای حل اختلاف

بر پایه این گزارش؛ شورای حل اختلاف، نهادی است که به منظور رسیدگی به اختلافات و دعاوی غیر جنایی تشکیل شده است. این شورا با هدف تسریع در حل و فصل پرونده‌ها و کاهش بار قضایی، تصمیمات خود را خارج از روند دادگاه‌ها اتخاذ می‌کند. شورای حل اختلاف می‌تواند در مواردی، چون دعاوی مالی، خانوادگی، اجاره و مسائل اجتماعی فعال باشد. اعضای این شورا شامل متخصصین حقوقی و نهاد‌های اجتماعی هستند که به میانجی‌گری و صلح‌سازی می‌پردازند. در حقیقت، شورای حل اختلاف تلاشی است برای ارتقای فرهنگ صلح و سازش در جامعه و جلوگیری از کشمکش‌های طولانی و پرهزینه.

بر این اساس استفاده از ظرفیت شورا‌های حل اختلاف به منظور حل و فصل خصومت و کاهش ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضایی همواره مورد تاکید ریاست قوه قضاییه قرار گرفته است.

ایجاد صلح و سازش به منظور تعالی جامعه و رشد فضائل انسانی و اجتماعی

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای رئیس دستگاه قضا، ۱۶ آبان ماه سال جاری در مراسم سالروز تأسیس شورای حل اختلاف و تجلیل از رؤسا و معاونان دادگستری برتر در حوزه حل اختلاف، با تبیین و تشریح مزایا و مواهب توسعه و بسط فرهنگ و گفتمان صلح و سازش در جامعه و فلسفه وجودی این امر، گفت: با نهادینه شدن و گسترش فرهنگ و گفتمان صلح و سازش، اثرات و مواهب قابل‌توجهی در جامعه ساری و جاری می‌شود؛ مصالحه در دعاوی و شکایات، هم برای فردی که می‌بخشد و هم برای فردی که بخشیده می‌شود و هم برای زمینه‌ساز این بخشش و مصالحه، اثرات نیکویی دارد. بحمدالله فرهنگ صلح و سازش که در جامعه ما ایجاد شده، در حال فراگیر شدن است و اثرات این امر در بسیاری از شوؤن قابل مشاهده است.

رئیس عدلیه تصریح کرد: ما در قوه قضاییه از حیثِ تقلیل پرونده‌ها، به مقوله‌ی صلح و سازش نمی‌نگریم؛ البته اینکه بواسطه گسترش فرهنگ صلح و سازش، از میزان و حجم بالای پرونده‌ها قضایی کاسته می‌شود، یک حقیقت است؛ اما هدف غایی ما از اهتمام نسبت به گسترش فرهنگ صلح و سازش، تقلیل پرونده‌های قضایی نیست؛ بلکه ما به امر مزبور اهتمام داریم، از آن جهت که به تعالی جامعه و رشد فضائل انسانی و اجتماعی یاری رسانیم.

تاکید بر بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت گروه‌های مختلف مردمی در توسعه فرهنگ صلح و سازش

قاضی‌القضات در ادامه با اشاره به ضرورت بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت گروه‌های مختلف مردمی در امر توسعه فرهنگ صلح و سازش گفت: استفاده حداکثری از ظرفیت‌های مردمی در امرِ توسعه فرهنگ صلح و سازش، یک ضرورت غیرقابل‌انکار است؛ ما در امر توسعه صلح و سازش، به مجموعه‌های ساختاری و تشکیلاتی موجود و مستقر در قوه قضاییه بسنده نمی‌کنیم، بلکه به سراغ اقشار مختلف مردمی و اصناف و اتحادیه‌های گوناگون و تشکیلات اجتماعی می‌رویم و قابلیت‌ها و استعداد‌های آنان را برای بسط مصالحه در دعاوی و شکایات درخواست می‌کنیم؛ فی‌المثل فرض کنید میان دو خانواده که هر دوی آنها دارای فرزند مدرسه‌ای هستند اختلافی پیش آمده و بدین‌واسطه طرح دعوایی صورت گرفته است؛ در اینجا شاید ورود و وساطت یک نیروی شاغل در آموزش‌وپرورش اثرات به مراتب نافع‌تر و سودمندتری را نسبت به ورود صِرف قضایی به موضوع داشته باشد و چه‌بسا اختلاف دو خانواده‌ی مورد اشاره، در نتیجه مداخله و وساطت یک مدیر مدرسه یا یک معلم، به سرعت مرتفع شود و دعوا منتهی به صلح و سازش گردد.

رئیس قوه قضاییه اظهار داشت: ما در قوه قضاییه باید هر چه بیشتر بستر‌ها و زمینه‌های بهره‌گیری از ظرفیت‌های گروه‌های مختلف مردمی در امر توسعه فرهنگ صلح و سازش را فراهم آوریم.

بر همین اساس در دادگستری استان لرستان اقدامات خوبی در زمینه ایجاد صلح و سازش و رسیدگی غیرقضایی به پرونده‌ها انجام گرفته است که در این گزارش به آن می‌پردازیم.

رئیس کل دادگستری لرستان: استفاده از ظرفیت شورای حل اختلاف موجب رفع ریشه اختلاف می‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید شهواری رئیس کل دادگستری استان لرستان در تشریح این اقدامات و در گفت‌و‌گو با میزان، اظهار کرد: یکی از برنامه‌های قوه قضاییه توسعه روش‌های جایگزین رسیدگی قضایی و توسعه صلح و سازش بین مردم است. استفاده از این ظرفیت از دو جهت برای قوه قضاییه مهم است؛ اول اینکه وقتی که پرونده‌ها به شورای حل اختلاف ارجاع می‌شود و صلح و سازش صورت می‌گیرد آمار ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضایی کاهش می‌یابد. ثانیا وقتی که از ظرفیت شورای حل اختلاف استفاده می‌شود و پرونده با سازش خاتمه پیدا می‌کند ریشه اختلاف رفع می‌شود و ماده نزاع از بین می‌رود در نتیجه پرونده جدید تولید نخواهد شد اما وقتی که در پرونده رای صادر می‌شود اگرچه فصل خصومت رخ داده و به آن اختلاف و نزاع رسیدگی شده اما چه بسا صدور حکم به معنای رفع نزاع و حل و فصل درگیری‌ها نخواهد بود.

وی افزود: در مواردی شاهدیم که علی‌رغم فصل خصومت، فصل نزاع رخ نداده و ریشه اختلاف همچنان پابرجاست و گاهی حتی پرونده‌های جدیدی نیز در این رابطه در دستگاه قضایی تشکیل می‌شود؛ اما وقتی کار از طریق شورای حل اختلاف پیگیری می‌شود و سازش قطعی بین طرفین رخ می‌دهد ریشه اختلاف کنده می‌شود و شاهد طرح دعاوی دیگر در دادگستری نخواهیم بود.

رئیس کل دادگستری استان لرستان با تاکید بر اینکه امروز استفاده از روش‌های مردمی در حل و فصل اختلافات مورد توجه است، بیان کرد: استفاده از ظرفیت شورای حل اختلاف میانجیگران و داوران از مهمترین این روش‌هاست. در دادگستری استان لرستان نیز با تکیه بر سند تحول قضایی و تاکیدات ریاست قوه قضاییه اقدامات خوبی در زمینه صلح و سازش در پرونده‌ها انجام شده است.

فعالیت ۲۴۴ شعبه شورای حل اختلاف در سطح استان لرستان

وی از فعالیت ۲۴۴ شعبه شورای حل اختلاف در سطح استان خبر داد و اظهار کرد: از این تعداد ۱۴۷ شعبه شهری و ۹۷ شعبه روستایی هستند. در ۹ ماهه سال جاری ۹۵ هزار و ۶ فقره پرونده به این شعب وارد شده است. با توجه به پرونده‌های مانده از سال گذشته، در مجموع ۹۸ هزار و ۷۹۱ فقره پرونده در ۹ ماهه سال جاری در شورای حل اختلاف استان مختومه شده است.

سازش در ۴۴ درصد پرونده‌های ارجاعی به شورای حل اختلاف استان

حجت‌الاسلام والمسلمین شهواری همچنین از سازش در ۴۴ درصد پرونده‌های ارجاعی به شورای حل اختلاف استان خبر داد و اضافه کرد: از تعداد ۷۴ هزار و ۱۳۷ پرونده قابل سازش که به شعب شورای حل اختلاف استان ارجاع شدند، ۳۲ هزار و ۴۳۴ فقره پرونده منجر به سازش شده است که نشان از سازش ۴۴ درصدی در این پرونده‌ها دارد.

وی یادآور شد: با اقدامات سازشی در شعب شورای حل اختلاف مستقر در زندان‌های استان ۷۴۸ پرونده منجر به سازش شد. ۵۳۷ نفر نیز در نتیجه سازش در این پرونده‌ها آزاد شدند.

وی با تاکید بر اینکه ارجاع پرونده‌های تصادفات به شورا‌های حل اختلاف از ابتکارات خوبی بود که رضایتمندی عمومی را به دنبال داشت، بیان کرد: در ۹ ماهه سال جاری ۸ هزار و ۲۹۲ فقره پرونده ورودی و موجودی تصادفات در شعب شورای حل اختلاف استان داشتیم که ۵ هزار و ۴۶۷ فقره از این پرونده‌ها منجر به سازش شد که ۷۸ درصد از مجموع این پرونده‌ها را شامل می‌شود.

سازش در ۴۶۰ پرونده طلاق

رئیس کل دادگستری استان لرستان در ادامه با اشاره به اهمیت حراست و حفاظت از کیان خانواده و جلوگیری از بروز طلاق، تاکید کرد: تلاش همکاران ما در شورای حل اختلاف بر این است که در پرونده‌های مربوط به طلاق تا حد ممکن به ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها کمک کرده و مانع از فروپاشی خانواده‌ها شوند. در همین راستا و با تلاش این عزیزان در ۹ ماهه سال جاری ۴۶۰ پرونده طلاق در شورا‌های حل اختلاف لرستان منجر به سازش شده است.

وی به اجرای قانون جدید شورا‌های حل اختلاف و راه‌اندازی دادگاه‌های صلح اشاره کرد و گفت: این قانون ظرفیت بسیار خوبی است تا در کنار دادگاه صلح سعی و تلاش مناسبی برای حصول سازس بین طرفین پرونده صورت گیرد. وی افزود: تلاش داریم از ظرفیت دادگاه‌های صلح و شورا‌های حل اختلاف نهایت بهره را ببریم تا هم از حجم پرونده‌های دستگاه قضایی کاسته شود و هم رضایتمندی عمومی مردم از دستگاه قضایی افزایش یابد و سریعتر و آسان‌تر به حق و حقوق خود برسند.

۳۵ شعبه دادگاه صلح در استان فعال است

حجت‌الاسلام والمسلمین شهواری از فعالیت ۳۵ شعبه دادگاه صلح در استان خبر داد و گفت: از این تعداد ۸ شعبه در مرکز استان فعال هستند.

ارجاع ۳۳ هزار و ۷۲۶ فقره پرونده به دادگاه‌های صلح استان

وی ادامه داد: از ابتدای تاسیس دادگاه‌های صلح در استان تاکنون ۳۳ هزار و ۷۲۶ فقره پرونده به این محاکم ارجاع شده است که از این تعداد ۱۶ هزار و ۸۹۵ فقره پرونده مختومه شده است.

رئیس کل دادگستری استان لرستان یادآور شد: در مرکز استان نیز ۱۲ هزار و ۵۷۰ فقره پرونده به محاکم صلح ارجاع شده است که از این تعداد ۶ هزار و ۵۸۸ فقره پرونده مختومه شده است.

فعالیت هزار و ۵۱ صلح‌یار و ۳۰ داور در استان

وی از فعالیت هزار و ۵۱ صلح‌یار در استان خبر داد و گفت: ۶۲ میانجیگر نیز در کنار این صلح‌یاران به ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها کمک می‌کنند و با شورا‌های حل اختلاف استان همکاری می‌کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهواری در ادامه به نقش موثر داوران در حل و فصل خصومت‌ها اشاره کرد و ادامه داد: ۱۸ داور عمومی و ۱۲ نفر داور تخصصی در امور مختلف با دادگستری استان همکاری دارند و از ظرفیت این افراد برای ایجاد سازش در پرونده‌ها استفاده می‌شود.

انتهای پیام/