به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان، در جریان پنجاه و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، برای اولین بار به انتقاد از روند محاکمه رهبران سابق نهاد جداییطلب قرهباغ در جمهوری آذربایجان پرداخت.
وی همچنین از عدم تمایل رسمی باکو به شناسایی تمامیت ارضی ارمنستان ابراز نگرانی کرد.
میرزویان در سخنان خود گفت: «یک سال پیش در بیانیه خود، به طور مفصل به چالشهای پیش روی ارمنستان اشاره کردم. متأسفانه، با وجود تلاشهای فراوان کشور ما، بسیاری از آن چالشها هنوز حلنشده باقی ماندهاند. اظهارات طرف همسایه شرقی، با وجود به رسمیت شناختن متقابل تمامیت ارضی بر اساس اعلامیه آلماآتا در سال 1991، همچنان به زیر سؤال بردن تمامیت ارضی ارمنستان ادامه میدهد. علاوه بر این، در حال حاضر محاکمههای ساختگی علیه 23 شهروند ارمنی در جریان است. آنها به طور غیرقانونی در آذربایجان نگهداری میشوند و این محاکمهها بیاعتنایی به استانداردهای رویه دادرسی عادلانه را نشان میدهد.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ارمنستان تصریح کرد که متهمان با فهرست طولانی اتهامات مواجه هستند و در میان آنها سه «رئیسجمهور» سابق قرهباغ (آرائیک هاروتیونیان، باکو ساهاکیان و آرکادی قوکاسیان) و همچنین روبن واردانیان، میلیاردر ارمنی که مدت کوتاهی «نخستوزیر» بود، حضور دارند.
آرارات میرزویان با تأکید بر پایبندی ارمنستان به دستور کار صلح و ثبات، افزود: «جمهوری ارمنستان با وفاداری به دستور کار خود برای برقراری صلح و ثبات در منطقه، با در نظر گرفتن ضرورت ایجاد یک توافقنامه استراتژیک که به حلوفصل تمام مسائل کلیدی منجر شود، پیشنهادات سازندهای را به طرف آذربایجانی ارائه داده است، از جمله پیمان صلح، گشایش زیرساختهای حملونقل، سازوکار کنترل و بازرسی متقابل تسلیحات و غیره. ما مطمئنیم که واکنش سازنده و فعالیت آتی هر دو طرف و همچنین نمایش اراده سیاسی، سهم بزرگی در گشودن دوره جدید صلح در منطقه ما خواهد داشت. در این راستا، بار دیگر مایلم آمادگی طرف ارمنی را برای ورق زدن صفحه خصومت و ایجاد صلح نهادی تأیید کنم. ما نه تنها برای این کار آمادهایم، بلکه از این مسیر عقبنشینی نخواهیم کرد.»
در ادامه، معاون وزیر امور خارجه آذربایجان، النور محمدوف، در ژنو به اظهارات آرارات میرزویان پاسخ داد.
به گزارش وزارت امور خارجه آذربایجان، معاون وزیر خارجه این کشور اظهار داشت که آذربایجان و ارمنستان در سال گذشته از طریق مذاکرات دوجانبه مستقیم، به ویژه در روند عادیسازی روابط، از جمله تهیه پیشنویس توافقنامه صلح دوجانبه و تعیین حدود و علامتگذاری مرزهای دولتی، به پیشرفتهای قابلتوجهی دست یافتهاند.
محمدوف گفت: «در مقطع فعلی، ما انتظار داریم که ارمنستان با امتناع قانونی از ادعاهای ارضی علیه آذربایجان از طریق اصلاحات قانون اساسی، مانع اصلی در روند عادیسازی را برطرف کند.»
به گفته النور محمدوف، بازسازی پس از جنگ مستلزم رفع تمامی پیامدهای منفی جنگ است که همزمان شامل به دست عدالت سپردن افراد مظنون به ارتکاب جنایت نیز میشود.
وی ادامه داد: «این نهتنها حق آذربایجان، بلکه تعهد حقوق بینالملل برای پاسخگو کردن افراد مظنون به ارتکاب جنایات جنگی است. ما تمامی حقوق دادرسی متهمان را مطابق با استانداردهای بینالمللی مربوطه به طور کامل تضمین کردهایم و به تضمین آن ادامه خواهیم داد. این تلاشها در راستای اجرای عدالت خواهد بود.»
النور محمدوف با تأکید بر اهمیت روشن شدن سرنوشت نزدیک به 4000 شهروند آذربایجانی که در جریان جنگ مفقود شدهاند و پایان دادن به رنج مداوم خانوادههای آنها در هنگام صحبت از جنایات جنگی، گفت: «ما از نهادها و سازوکارهای مربوطه سازمان ملل متحد میخواهیم که این موضوع را در دستور کار خود قرار داده و از ارمنستان بخواهند تا برای روشن شدن سرنوشت و محل نگهداری این افراد، همکاری کامل را به عمل آورد.»
معاون وزیر خارجه آذربایجان خاطرنشان کرد که مسئله مهم دیگر، اطمینان از بازگشت امن و با عزت بیش از 250 هزار آذربایجانی است که در سالهای اولیه مناقشه قرهباغ از ارمنستان اخراج شدهاند.
گفتنی است که از اوایل دهه 1990، درگیریهای قفقاز جنوبی به تنشهایی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان منجر شده است. در این راستا، منطقه قرهباغ و هفت منطقه اطراف آن به اشغال نیروهای ارمنی درآمد.
اما در سال 2020، پس از 44 روز جنگ، باکو توانست کنترل این هفت منطقه و بخشی از قرهباغ را دوباره به دست آورد. در پی این تحولات، نیروهای حافظ صلح روسیه به منطقه اعزام شدند.
در تاریخ 19 و 20 سپتامبر 2023، باکو از «اقدامات ضدتروریستی محلی» در قرهباغ خبر داد و اعلام کرد که تمامیت ارضی خود را تأمین کرده است. ایروان این اقدام را به عنوان «پاکسازی قومی» و «تجاوز» ارزیابی کرد. در پی این رویداد، نیروهای حافظ صلح روسیه از جمهوری آذربایجان خارج شدند.
در 28 سپتامبر 2023، سامول شاهرامانیان، رئیسجمهور جداییطلب قرهباغ، فرمانی را در مورد انحلال این جمهوری خودخوانده امضا کرد.
در 15 اکتبر 2023، الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان، به شهر خانکندی مرکز قرهباغ سفر کرد. رئیسجمهور آذربایجان در خانکندی پرچم آذربایجان را به اهتزاز درآورد و سخنرانی کرد. وی در سخنرانی خود گفت که آذربایجان حاکمیت خود را به طور کامل بازگردانده، مسئله قرهباغ پایان یافته و مناقشه به اتمام رسیده است.
با وجود اینکه مذاکراتی با میانجیگری اتحادیه اروپا و روسیه بین دو کشور انجام شده است، اما هنوز توافق صلحی به امضا نرسیده است. این وضعیت، نگرانیها درباره آینده ثبات و امنیت در منطقه قفقاز جنوبی را افزایش داده است.
علاوه بر این، در سالهای اخیر مذاکرات مستقیمی بین دو کشور برای تعیین مرز انجام شده و گفته میشود که پیشرفتهای خوبی در این زمینه حاصل شده است. با این حال، هنوز توافقنامه صلح بین آذربایجان و ارمنستان به امضا نرسیده است.
انتهای پیام/