تالاب «گهر» در انتظار جهانی‌شدن

جوان آنلاین: تالاب‌ها در راستای تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زائد و تصفیه آب، برخورداری از چشم‌انداز‌های زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی از جایگاه ارزشمندی برخوردار هستند. این در حالی است که اکثر تالاب‌های ایران زمین به دلایلی همچون خشکاندن و تغییر کاربری، ایجاد آلودگی و برداشت بی‌رویه از گونه‌های زیستی در معرض خطر از بین رفتن قرار گرفته‌اند. با این تفاسیر حالا با وعده ثبت جهانی دریاچه و تالاب «گهر»، امیدواری برای بهبود وضعیت تالاب‌های هفت‌گانه پلدختر، تالاب‌های بروجرد و دورود زنده شده است. 
 
تالاب‌ها شریان‌های حیاتی زیست‌کره محسوب شده و به همین دلیل در زمره پرتولیدترین محیط‌های طبیعی همچون تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به‌ویژه سیلاب هستند. 
این اکوسیستم‌های آبی را باید مولدترین محیط‌های کره زمین به شمار بیاوریم. به همین دلیل تداوم حیات در روی کره زمین به شدت وابسته به تداوم شرایط بوم‌شناختی این اکوسیستم‌های بی‌نظیر است. با این حال مدت‌هاست که اخبار خوبی در مورد تالاب‌های ایران به گوش نمی‌رسد و اگر تالابی در منطقه‌ای وجود دارد یا خشک شده یا در وضعیت بدی قرار دارد. از نیامدن پرنده‌های مهاجر گرفته تا تبدیل شدن آنها به کانون‌های تولید ریزگرد. 
فلات ایران که بیش از ۸۰ درصد از خاک این سرزمین را دربرگرفته تنوعی از چشم‌انداز‌های کوهستانی، کوهپایه‌ای، دشتی و کویری است و به علت قرارگرفتن در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان دارای میکرو اقلیم‌های بسیار متنوعی از جمله تالاب‌های فراوانی است که در جای‌جای این سرزمین اسلامی واقع شده‌اند. 
در این بین استان لرستان نیز به دلایل خاص زمین‌شناسی دارای تالاب‌های متعددی است، به طوری که در حال حاضر پلدختر به عنوان شهر تالاب‌های لرستان با دارابودن هفت تالاب دائمی، بروجرد با تالاب «بیشه دالان» و دورود با تالاب «تنوردر» چشم‌به‌راه احیای این ظرفیت‌های بی‌نظیر مانده‌اند، پتانسیل‌هایی که به دلیل زهکشی‌های متعدد و انتقال آب حال و روز چندان خوشی ندارند. 
 تعارض‌های مردم با تالاب‌ها 
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان با بیان اینکه تالاب‌ها سرمایه‌هایی هستند که یا به‌صورت فصلی یا به‌صورت دائمی هستند، می‌گوید: تعارض‌های مردم با این تالاب‌ها الان زیاد شده است، مردم به دنبال حق‌وحقوق خود هستند و سازمان محیط‌زیست هم به دنبال حفظ این تالاب‌ها به دلیل منافع اکولوژیکی که دارند، است. 
کامران فرمان‌پور با بیان اینکه باید در این حوزه کار‌های خوبی انجام و سند تالاب‌ها را بگیریم، ادامه می‌دهد: امیدواریم بتوانیم از حق‌آبه تالاب‌ها حفاظت کنیم و بیشتر کنیم تا آنها پر از آب باشند. 
وی با اشاره به اینکه تعداد زیادی گونه پرندگان داریم که همه آنها به‌صورت مهاجر و دائم در این تالاب‌ها مستقر می‌شوند، تصریح می‌کند: الان فصل زمستان‌گذری پرندگان مهاجر را در تالاب‌ها داریم، اگر تالابی وجود نداشته باشد، همین پرندگان مهاجر که از مرز‌های جغرافیایی بالاتر به سمت جنوب می‌آیند هم نمی‌توانند اینجا زمستان‌گذرانی و استراحتی داشته باشند. 
 تالاب‌ها نیازمند همراهی مردم
هموطنانی که در حاشیه این تالاب‌ها زندگی می‌کنند، حق و حقوقی دارند و باید طبق قوانین و سند‌هایی که در اختیار دارند به حق‌وحقوق خود برسند. 
در همین راستا مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان می‌گوید: حفاظت، موضوعی مشارکتی است و مردم هم باید این موضوع را رعایت کنند و اگر ما یک‌قدم جلو رفتیم، آنها نیز به سمت ما بیایند تا بتوانیم تعاملی برای حفاظت از عرصه‌ها و همچنین تأمین منافع مردم از تالاب‌ها فراهم شود. 
فرمان‌پور با بیان اینکه به دنبال این هستیم که تالاب «گهر» در کنوانسیون رامسر ثبت شود، عنوان می‌کند: اگر این امر محقق شود شاهد اتفاق بزرگی در استان خواهیم بود. با این امر، دریاچه «گهر» ثبت جهانی خواهد شد و این به حفاظت از منطقه حفاظت شده «اشترانکوه» و «گهر» کمک می‌کند. 
به گفته مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان پرونده ثبت جهانی دریاچه «گهر» در وزارت امور خارجه است و امیدواریم در این رابطه به نتیجه برسیم. 
با توجه به ارزشمند بودن تالاب‌های در حفظ اکوسیستم منطقه حفاظت و احیای تالاب‌های استان لرستان به‌خصوص تالاب‌هایی همچون «گری بلمک» در پلدختر، «تنوردر» در دورود و «بیشه دالان» در بروجرد ضروری‌تر از گذشته به نظر رسیده و امید است که به‌زودی شاهد بازگشت کامل حیات به این تالاب‌های ارزشمند لرستان باشیم.