به گزارش مشرق، زیردریاییها از دیرباز در تخیل بشر جای داشتهاند، گویی که انسان همواره سودای تسخیر اعماق ناشناخته دریاها را در سر میپرورانده است. نخستین ایدههای ساخت این وسایل شگفتانگیز، از طرحهای اولیهای نشأت گرفت که بیشتر به رؤیا شباهت داشتند تا واقعیت. اما با گذر زمان و پیشرفت علم، این رؤیا به واقعیت پیوست و زیردریاییها نهتنها اکنون نقش حیاتی در اکتشافات دریایی ایفا می کنند بلکه ابزارهای مهمی در میدانهای نبرد تبدیل شده اند، از نخستین نمونههای چوبی و دستی تا زیردریاییهای پیشرفته امروزی، این سفر در دل دریاها همواره داستانی از نوآوری و جسارت بوده است.
از تخیل تا نخستین طرحها
در اعماق تاریخ، پیش از آنکه انسان بتواند به واقعیت ورود به دنیای زیر آب بیندیشد، ذهنهای خلاقی وجود داشتند که این ایده را در قالب طرحهایی جسورانه به تصویر کشیدند. یکی از نخستین چهرههایی که به امکان ساخت وسیلهای برای کاوش در اعماق دریا فکر کرد، لئوناردو داوینچی بود. او در قرن پانزدهم میلادی، در میان انبوه دستنوشتههای خود، طرحهایی را برای یک زیردریایی اولیه ترسیم کرد. اما این ایدههای شگفتانگیز، نه به دلیل ناتوانی فنی، بلکه به سبب نگرانیهای اخلاقی و نظامی، هرگز از روی کاغذ فراتر نرفتند و در پس پرده رازها باقی ماندند.
چند دهه بعد، در سال ۱۵۷۸، مهندسی انگلیسی به نام ویلیام بورن پ.کین مسیر را ادامه داد. او در کتاب خود «Inventions or Devises»، مفهومی از یک قایق زیرآبی را ارائه کرد که میتوانست با تغییر حجم مخازن آب خود، در زیر آب غوطهور شود. این طرح، هرچند ابتدایی، اما گام مهمی در مسیر تحقق رؤیای سفر در اعماق دریا بود. با وجود این ایدهها، ساخت یک زیردریایی عملی همچنان قرنها دور از دسترس باقی ماند، اما بذرهای این فناوری در همین دوران کاشته شد.
در دنیای مدرن امروز، زیردریاییها همچون سایههایی در اعماق دریاها حرکت میکنند، بیصدا و مرموز، آمادهاند تا در لحظهای کوتاه معادلات نبرد را تغییر دهند. این موجودات آهنین، که ثمره دانش و فناوریهای پیشرفته هستند، به هر کشوری که توانایی ساخت آنها را داشته باشد، قدرتی استراتژیک میبخشند. ایران نیز از جمله کشورهایی است که توانسته است در این مسیر قدم بگذارد.
آزمون سخت نیروی دریایی ایران
در طول دوران دفاع مقدس، نیروی دریایی ایران نهتنها وظیفه دفاع از مرزهای آبی کشور را بر عهده داشت، بلکه با انجام عملیاتهای تهاجمی، برتری خود را در دریا به نمایش گذاشت. عملیات مروارید، یکی از شاخصترین نبردهای دریایی آن دوران، اثباتی بر توانمندی و جسارت نیروهای ایرانی بود. در این عملیات، نیروی دریایی ایران توانست بخش مهمی از توان دریایی عراق را نابود کند و برتری خود را در خلیج فارس تثبیت نماید.
اما چالشهای این نیرو تنها به نبردهای کلاسیک محدود نماند. پس از جنگ، تحریمهای سنگین، نیروی دریایی ایران را با موانع بزرگی در تأمین تجهیزات و بهروزرسانی فناوریهای نظامی روبهرو کرد. با این حال، دریادلان ایرانی نهتنها توانستند این موانع را پشت سر بگذارند، بلکه با تکیه بر دانش بومی، مسیر تازهای را در خودکفایی نظامی پیمودند. در این میان، دستیابی به فناوری ساخت و نگهداری زیردریاییها، نقطه عطفی در توانمندی این نیرو بود؛ گامی که نشان داد نیروی دریایی ایران، حتی در برابر دشوارترین محدودیتها، قادر به ایستادگی و پیشرفت است.
گروهی از بهترین مهندسان کشور با امکانات محدود اما ارادهای استوار، گرد هم آمدند تا این رؤیا را به واقعیت تبدیل کنند. هر گام در این مسیر، داستانی از تلاش، آزمونهای بیشمار و پیروزیهایی بود که به دست توانای متخصصان ایرانی رقم میخورد.
امیر دریادار دوم عباس فاضلنیا، فرمانده کارخانجات نیروی دریایی، در یک گفتوگو درباره این مسیر پر پیچوخم می گوید که «ساخت زیردریایی، علم و فناوریای است که به هیچوجه ساده نیست. این یک علم پیچیده و پیشرفته و متکی به تمامی فناوریهای روز دنیا است.»
برای رسیدن به توان ساخت زیردریایی هر قدم باید با دقت برداشته میشد و یک فرآیند طولانی و دشوار نیاز بود تا هدف محقق شود.
سالها گذشت، و با تلاش شبانهروزی، متخصصان ایرانی کمکم به جایی رسیدند که میتوانستند نه فقط زیردریاییها را نگهداری و تعمیر کنند، بلکه خودشان شروع به ساخت زیردریایی کردند.این کار، شروعی جدید بود؛ نقطهعطفی در تاریخ دفاعی ایران.
مهندسان و جوانان ایرانی سالها با سختی و تحریم جنگیدند تا بالاخره روزی رسید که موتوز زیردریایی ایرانی روشن شد و غول آهنی ایرانی دریاها آماده شد تا مأموریتش را آغاز کند.
از «غدیر»، زیردریایی سبک ایران، تا «فاتح» که نیمهسنگین است، و «طارق»، زیردریایی سنگین که به عمق دریا میرود، هرکدام داستانی از تلاش و کوشش است. این پروژهها نه تنها قدرت نظامی ایران را افزایش داد، بلکه این پیام روشن را برای دنیا داشت که « ایران به توانایی ساخت زیردریاییهای خود دست یافته است و این یعنی توانایی ساخت فناوریهای پیچیدهای که بسیاری از کشورها حتی از آنها خبر ندارند.»
« غدیر» در اعماق دریا
یکی دیگر از زیردریاییهای ساخته شده توسط جوانان ایرانی، زیردریایی «غدیر» بود، یک زیردریایی با طراحی کلاس سبک. زیردریایی های کلاس سبک به گونهای ساخته شدهاند که قادر به حضور در آبهای کمعمق ساحلی هستند و میتوانند در راستای حفظ امنیت آبهای ایران در خلیج فارس و دریای عمان فعالیت کنند. غدیرها میتوانند انواع تسلیحات جنگی را حمل کرده و در میدان نبرد دشمن را غافلگیر کنند.
در این میان، زیردریایی غدیر ۹۵۵ با ویژگیهای خاص خود برجسته شد. غدیر ۹۵۵ این روزها مداوم و بیصدا در آبهای نیلگون خلیج فارس در حال گشتزنی است. این زیردریایی که نمادی از پیشرفت ایران در فناوریهای دفاعی است، به گونهای طراحی شده که دشمنانش هرگز متوجه حضورش نمیشوند، تا زمانی که دیگر فرصتی برای واکنش نداشته باشند.
با بدنهای کوچک و چابک، غدیر ۹۵۵ توانایی حمل موشکهای کروز زیرسطحی را دارد، سلاحی که در کمتر از چند ثانیه میتواند تهدیدی را از میان بردارد. سامانه مدیریت نبرد پیشرفته و سونارهای قدرتمند، آن را به یکی از خطرناکترین سلاحهای زیرسطحی منطقه تبدیل کردهاند. این زیردریایی به لطف سطح نویز پایین و قابلیت غافلگیری، میتواند در نزدیکی شناورهای دشمن مستقر شود، بدون اینکه شناسایی گردد.
در تمام طول شبانهروز، غدیر و همتایانش در آبهای خلیج فارس، دریای عمان و سواحل مکران حضور دارند. در سکوت، به رصد و پایش منطقه میپردازند و آمادهاند تا در لحظهای حساس، وارد عمل شوند. غدیر تنها یک زیردریایی نیست، بلکه گوش و چشم نیروهای مسلح ایران در اعماق دریاست، نگهبانی که هیچ موجی قادر به خاموش کردن آن نیست.
طراحی و تولید زیردریایی غدیر ۹۵۵ تنها ۱۸ ماه طول کشید، اما نتیجه، شاهکاری بود که دشمنان را به وحشت انداخت. بیش از ۹۰ درصد قطعات آن در داخل کشور ساخته شد، نمادی از خودکفایی و پیشرفت.
کوچک اما مرگبار، غدیر ۹۵۵ در آبهای کمعمق حرکت میکرد، بیآنکه نشانی از خود به جا بگذارد. صدای آن چنان اندک بود که حتی حساسترین رادارهای دشمن قادر به شناساییاش نبودند. این زیردریایی توانایی نفوذ به سواحل دشمن را داشت، جایی که میتوانست تکاوران را مخفیانه پیاده کند یا با مینریزی، مسیرهای استراتژیک را ناامن سازد.
امروز در تاریکی اعماق، غدیر آماده است. هیچ موجی حضورش را فاش نمیکند، اما در لحظهای که لازم باشد، میتواند به تهدیدی بیرحم تبدیل شود.
ورود «فاتح» به آبهای خلیج فارس
داستان زیردریاییهای ایرانی تنها به غدیرها ختم نمیشود. ایران به تدریج زیردریاییهای بزرگتری همچون «فاتح» را به کار گرفت. فاتح، زیردریایی نیمهسنگینی بود که در عمقهای بیشتری از دریا حرکت میکرد. این زیردریاییها توانایی حمل نیروهای تکاور و اجرای عملیاتهای ویژه در دل آبها را داشتند. فاتحها به دلیل ویژگیهای خود، از بزرگترین دستاوردهای نیروی دریایی ایران به شمار میآید.
امروز، در سایهی موجهای خلیج فارس، «فاتح» نه تنها به عنوان یک زیردریایی دفاعی، بلکه به عنوان نمادی از اراده و استقلال ایران در تولید تجهیزات پیشرفته دریایی به شمار میآید؛ سایهای که در عمق دریا، داستانی از نوآوری، پشتکار و موفقیت را روایت میکند.
ایران با ساخت این زیردریاییها نه تنها به قدرت دریایی خود افزوده بود، بلکه پیام بزرگی به دنیا ارسال کرده بود: «ما توانستیم». این داستانی است از اراده و عزمی راسخ، که امروز ایران را در جمع کشورهای پیشرفته در زمینه ساخت زیردریاییهای مدرن قرار داده است.
در اعماق دریا، غولهای آهنین ایران همچنان به شجاعت و قدرت در دفاع از مرزهای آبی کشور ادامه میدهند.
روزها و شبهای بیوقفه در کارخانجات صنایع دریایی شهید درویشی بندرعباس گذشت تا یکی دیگر از افتخارات بزرگ ایران در ساخت زیردریایی به جهان معرفی شود. این زیردریایی، «فاتح»، برخلاف بسیاری از نمونههای پیشین، علاوه بر ویژگیهای تهاجمی و دفاعی برجسته، به یک عنصر غافلگیرکننده برای دشمنان تبدیل شده بود. در دل این ساختار آهنین، تکنولوژیهای پیشرفتهای جای گرفته بود که میتوانست هر تهدیدی را در اعماق دریا پاسخ دهد.
امیر دریادار حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در مورد نخستین زیردریایی نسل فاتح چنین میگوید: «فاتح یک غافلگیری است برای دشمنان.» این کلمات همچون سوزنی تیز به دل دشمنان وارد میشد، زیرا فاتح نه تنها از نظر سامانههای اژدر، بلکه از نظر تسلیحات دیگر بهکاررفته در آن، توانمندیهایی داشت که دشمن حتی نمیتوانست تصور کند. اما از آنها نام نمیبردند، چراکه راز غافلگیری در سکوت و راز نهفته است.
امیر خانزادی با اشاره به قدرت تخریب زیردریایی فاتح میافزاید: «فاتح میتواند از اعماق بسیار زیاد کارهایی را انجام دهد که دشمن نه برای آن آماده است و نه انتظارش را دارد.» این تأکید بر توانمندیهای پنهان و استراتژیک فاتح، نشاندهنده قدرت نظامی ایران بود که به هیچوجه در سطح انتظار دشمن قرار نمیگرفت.
اما از همه مهمتر، آنچه که فاتح را در چشم جهان متمایز میکرد، مقایسه توانمندیهای آن با زیردریاییهای مدرن سایر کشورها بود. در یکی از سفرهای امیر خانزادی، زمانی که برای اولین بار پا به زیردریایی فاتح گذاشت، او نیز خود را غافلگیر یافت. او به این نکته اشاره کرد: «زمانی که وارد زیردریایی فاتح شدم، حقیقتاً غافلگیر شدم؛ باورم نمیشد که ما در کشور توانستهایم به این سطح از توانمندی در ساخت زیردریایی برسیم که به لحاظ کیفیت نسبت به آنچه در دنیا مرسوم است در مرتبه بالاتری قرار داشته باشد.»
این شهادت به کیفیت بالای ساخت و طراحی زیردریاییهای ایرانی، یادآوری میکرد که ایران در مسیر پیشرفت قرار دارد و دیگر نیازی به نگاه به دیگران ندارد. ایران به دست خود، زیردریاییهایی ساخت که نه تنها در برابر تهدیدات شناخته شده، بلکه در برابر تهدیدات غیرمنتظره نیز آماده بودند.
در آزمایشهای دریایی زیردریایی فاتح، امیر خانزادی تأکید داشت که دیگر نیازی نیست تا زیردریاییها را در عمقهای ۲۰۰ یا ۳۰۰ متری آزمایش کنند. تجهیزاتی پیشرفته در اختیار متخصصان ایرانی قرار داشت که توانستند زیردریاییها را به عمق مورد نظر بفرستند و آزمایشها را با دقت و ایمنی بالا انجام دهند. این آزمایشها برای فاتح نیز انجام شد و نشان داد که این زیردریایی آماده است تا در هر شرایطی عملکردی بینظیر از خود به نمایش بگذارد.
در نهایت، زیردریایی فاتح برای نخستین بار در رزمایش ولایت ۹۷ به میدان آمد و حضور خود را در دریا به اثبات رساند. این زیردریایی با عملکرد خیرهکنندهای که از خود نشان داد، به یکی از مهمترین دستاوردهای نظامی ایران تبدیل شد. فاتح، بهعنوان نمادی از توانمندیهای مهندسی و علمی ایران، در دل دریاها همچون یک غول آهنین بیرحم و سرسخت حضور داشت و دشمنان را به چالش میکشید.
« طارق» غول نامرئی دریاها
سالها از زمانی که ایران به توانمندیهای بالای خود در ساخت زیردریاییهای پیشرفته رسید، میگذرد. در میان این پیشرفتها، «طارق»، سومین زیردریایی از کلاس «کیلوکلاس» و زیردریایی سنگین جمهوری اسلامی ایران به شمار میرفت. این زیردریایی که در سال ۱۳۷۱ به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ملحق شد، بهویژه بهعنوان یک زیردریایی با قابلیتهای شناسایی و عملیاتهای جاسوسی شناخته میشد.
اما طارق نه تنها برای مأموریتهای شناسایی طراحی شده بود، بلکه با ویژگیهای فنی و دفاعی خود، یکی از قدرتمندترین و پیچیدهترین زیردریاییها در منطقه به شمار میآمد. بدنه خارجی طارق بهگونهای طراحی شده بود که از فناوریهای جدید روز بهره میبرد. از جمله این فناوریها، میتوان به پوشش لاستیکی ضدامواج سونار اشاره کرد که باعث میشد این زیردریایی شبیه به یک سایه در دل دریا حرکت کند و شناسایی آن برای دشمن بهحداقل برسد.
اما ویژگیهای فنی طارق فراتر از اینها بود. این زیردریایی با قدرت جابهجایی دو هزار و ۳۰۰ تُن آب در سطح و سه هزار و ۹۵۰ تُن آب در عمق، تواناییهای تحرک بسیار بالایی داشت. سرعت طارق، که در سطح آب حدود ۱۹ کیلومتر در ساعت و در عمق حدود ۳۲ کیلومتر در ساعت میرسید، آن را به یک تهدید سریع و مرگبار برای هر شناوری در آبهای آزاد تبدیل کرده بود. این ویژگیها، طارق را قادر میساخت تا در عمقهای بسیار زیادی حرکت کند و از مزایای استتار در زیر آب بهرهبرداری کند.
طارق توانایی حرکت در عمقهای ۳۰۰ متری را داشت، که برای یک زیردریایی کلاس سنگین، عمقی فوقالعاده محسوب میشد. علاوه بر این، برد حرکتی این زیردریایی نیز بسیار چشمگیر بود. طارق قادر بود با سرعت هفت گره دریایی، مسافتی معادل ۱۲ هزار کیلومتر را با پایداری ۴۵ روز طی کند. این برد حرکتی وسیع و بینظیر بهویژه در عملیاتهای طولانیمدت و استراتژیک اهمیت زیادی داشت.
در دل این غول آهنین، طراحی دقیق و نوآورانهای که برای به حداقل رساندن شانس شناسایی آن توسط دشمن انجام شده بود، آن را به یکی از استراتژیکترین زیردریاییهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی تبدیل میکرد. طارق بهطور ویژه در عملیاتهای شناسایی و اطلاعاتی برای نیروی دریایی بهکار میرفت و بهعنوان یک ابزار جنگی قدرتمند، همیشه در دسترس بود تا بر اعماق دریا نظارت داشته باشد و هرگونه تهدیدی را به موقع شناسایی و خنثی کند.
با این ویژگیها، طارق نه تنها یک ابزار قدرتمند در جنگهای دریایی بود، بلکه همچون یک سایه در اعماق دریا، هر تحرک دشمن را زیر نظر میگرفت و آماده بود تا در لحظهای مناسب ضربهای مهلک به اهداف خود وارد کند. این زیردریایی سنگین، بدون شک یکی از ستونهای قدرت دریایی ایران به شمار میرفت و نشاندهنده رشد و پیشرفت فناوریهای نظامی کشور در سطح جهانی بود.
در تاریکی آبهای خلیج فارس، جایی که نور به سختی نفوذ میکرد، «طارق» همچون یک شکارچی صبور در کمین بود. این غول آهنین، که از کلاس «کیلو» به شمار میرفت، به عنوان یکی از پیشرفتهترین زیردریاییهای سنگین ایران شناخته میشد. برخلاف دیگر زیردریاییها که محدودیتهایی در قدرت تسلیحاتی داشتند، طارق بهگونهای طراحی شده بود که توانایی حمل و شلیک مرگبارترین اژدرها را داشته باشد.
درون بدنه عظیم این زیردریایی، شش لوله پرتاب اژدر ۵۳۳ میلیمتری جا خوش کرده بود. در محفظهی مخصوص، ۱۸ اژدر آماده بودند تا در هر لحظه، با دقتی بینظیر، اهداف دشمن را نابود کنند. این لولههای پرتاب، نه تنها قادر بودند بهطور همزمان دو هدف را نشانه بگیرند، بلکه از اژدرهای هدفیابی پیشرفتهای بهره میبردند که با استفاده از سونار اکتیو و سیستم راهنمای تلویزیونی، مسیر خود را در دل آب مییافتند. این یعنی خدمهی طارق میتوانستند بهصورت آنلاین، مسیر حرکت اژدرها را تنظیم کنند، آنها را هدایت کنند و درست در نقطهی حساس دشمن فرود بیاورند.
اما تواناییهای طارق به همینجا ختم نمیشد. او قادر بود ۲۴ مین دریایی را در اعماق آب رها کند و مسیرهای عبور شناورهای دشمن را به تلههای مرگبار تبدیل کند. علاوه بر این، سیستم تسلیحاتی او به قدری پیشرفته بود که امکان شلیک هشت فروند موشک سطح به هوای کوچک را هم داشت؛ موشکهایی که هر هواگرد متخاصمی را که بیش از حد به حریم ایران نزدیک میشد، به گرد و غبار تبدیل میکردند.
درست مانند یک شکارچی ماهر، طارق نه تنها در حمله بیرحم بود، بلکه در استتار هم مهارت بالایی داشت. پوشش لاستیکی ضدسونار که بدنهی خارجی آن را میپوشاند، مانند پوست یک جانور دریایی، امواج صوتی دشمن را جذب میکرد و مانع از شناسایی آن میشد. از سوی دیگر، طراحی مهندسی آن بهگونهای بود که اجزای داخلیاش به شکلی خطی چیده شده بودند تا سطح نویز را به حداقل برسانند. این یعنی طارق در زیر دریا، درست مانند سایهای بیصدا حرکت میکرد، بدون آنکه دشمن کوچکترین ردپایی از حضورش بیابد.
اما سیستمهای مخفیکاری او فقط محدود به پوشش ضدسونار نبود. طارق به سیستم MGK-۴۰۰ مجهز شده بود؛ یک فناوری پیشرفته که میتوانست امواج سونار دشمن را جذب کند، تجزیه و تحلیل کند و موقعیت آن را شناسایی کند. این قابلیت باعث میشد که طارق همیشه یک قدم جلوتر از دشمن باشد، درست مانند یک شکارچی که قبل از شکار، تمام حرکات طعمهی خود را از قبل پیشبینی میکند.
تولد دوباره غول آهنین
سالها خدمت در دل دریا، طارق را خسته کرده بود. تجهیزاتش نیاز به بازسازی داشت. اما به جای آنکه برای تعمیرات به کشوری دیگر فرستاده شود، نیروی دریایی ارتش ایران تصمیم گرفت تا طارق را در داخل کشور احیا کند. کارخانجات منطقه یکم نیروی دریایی، به میدان بازسازی این غول آهنین تبدیل شدند.
عملیات تعمیرات طارق، یکی از پیچیدهترین پروژههای مهندسی بود که تا آن زمان در ایران انجام شده بود. بیش از ۲۰۰ سیستم حساس آن، از مکانیکی و الکترونیکی گرفته تا بدنهی نرم و سخت، مورد بازبینی، تعویض و نصب مجدد قرار گرفت. این تعمیرات که در مجموع بیش از یک میلیون و ۶۲۰ هزار نفر-ساعت زمان برد، به نیروی دریایی این امکان را داد تا طارق را بدون وابستگی به خارج، مجدداً به خدمت بازگرداند.
این فرآیند نه تنها ۵۰ میلیون دلار صرفهجویی اقتصادی برای کشور به همراه داشت، بلکه نشان داد که ایران دیگر برای نگهداری از ناوگان زیرسطحی خود به هیچ قدرت خارجی نیاز ندارد.
سایهای که زودتر میبیند، دیرتر دیده میشود
طارق اگرچه یکی از قدرتمندترین زیردریاییهای ایران بود، اما چالشهایی هم داشت. بزرگی و وزن زیاد آن، بهعنوان یک زیردریایی دیزلی، مشکلساز شده بود. اما مهندسان ایرانی راهحلی برای این مسئله پیدا کردند: افزایش قدرت موتور. با انجام بهینهسازیهای متعدد، قدرت پیشران این غول آهنین تقویت شد و توانایی مانور آن بهبود یافت.
اکنون، پس از این تعمیرات گسترده و ارتقاهای انجامشده، طارق آماده بود تا دوباره به مأموریتهای خود بازگردد. آماده بود تا در دل آبهای خلیج فارس و فراتر از آن، سایهای بیصدا اما مرگبار باشد. هیچکس نمیدانست که طارق در چه نقطهای از اعماق دریا پنهان شده است، اما همهی دشمنان میدانستند که اگر او را ببینند، دیگر راه فراری نخواهند داشت.
در دل اقیانوس، جایی که سکوت تنها صدای حاکم است، قدرت واقعی نه در سلاحهای مرگبار، بلکه در توانایی «دیدن بدون دیده شدن» نهفته است. اینجاست که طارق، زیردریایی دیزلی ایران، بهعنوان یک شکارچی پنهانکار، به اوج میرسد.
ویژگی شگفتانگیز طارق این است که در میدان نبرد زیرسطحی، یک گام از دشمن جلوتر حرکت میکند. درحالیکه زیردریاییهای مشابه باید به فاصلهای نزدیکتر از ۲۵۰ متر به طارق برسند تا بتوانند حضور او را تشخیص دهند، طارق میتواند همان زیردریایی را از فاصله هزار متری شناسایی کند. این یعنی او قبل از اینکه شکار شود، شکار را یافته است.
چنین مزیتی، نتیجهی ترکیبی از طراحی آیرودینامیک بدنه، سونارهای پیشرفته، و سیستمهای نویزگیر داخلی است. پوشش لاستیکی ضدسونار، امواج ارسالی دشمن را جذب میکند و بازتاب آن را به حداقل میرساند، درحالیکه چینش خطی اجزای داخلی، سطح نویز مکانیکی را کاهش میدهد. نتیجه؟ زیردریاییای که نهتنها یکی از بیصداترین زیردریاییهای دیزلی جهان است، بلکه از توانایی شناسایی برتر نسبت به رقبای خود نیز برخوردار است.
یکی دیگر از ویژگیهای مهم طارق، تعادل فوقالعادهی آن در هنگام غوطهوری است. برخلاف برخی زیردریاییها که در اعماق دچار نوسانات تعادلی میشوند، طارق با تنظیم دقیق نیروی شناوری (بویانسی) و وزن، در هر سطحی از آب، پایداری خود را حفظ میکند. این تعادل، ناشی از طراحی پیشرفته تانکهای آب درون بدنهی آن است که میزان جابجایی و کنترل عمق را بهینه میسازد.
این ویژگی به طارق اجازه میدهد تا بدون نیاز به اصلاحات مکرر در وضعیت خود، مدت بیشتری در کمین باقی بماند و از مصرف بیهودهی انرژی جلوگیری کند. در نبردهای زیرسطحی، چنین ویژگیای میتواند تفاوت میان یک مأموریت موفق و یک شکست مرگبار را رقم بزند.
طارق، با تمامی این قابلیتها، به یکی از قدرتمندترین سلاحهای ایران در عرصه زیرسطحی تبدیل شده است. اهداف طارق میدانند که این شکارچی پنهان، حتی در سکوت مطلق نیز، آنها را زیر نظر دارد. آنها شاید هرگز ندانند که طارق کجاست، اما یک چیز را خوب میدانند: وقتی او را ببینند، دیگر برای فرار دیر شده است.
پنهان در تاریکی
زیردریایی کلاس قائم، یکی از پیشرفتهترین دستاوردهای نیروی دریایی ایران، همچون شکارچیای بیصدا در اعماق آبهای کمعمق، در حال اجرای مأموریت خود است.
قائم، نتیجه سالها تحقیق و توسعه در صنایع دفاعی ایران است. این زیردریایی، با طراحی بومی و فناوریهای پیشرفته، برای انجام عملیاتهای دفاعی و تهاجمی طراحی شده است. قدرت اصلی آن در بیصدایی و توانایی غافلگیری نهفته است. قائم قادر است در اعماق پنهان شود، حرکات دشمن را رصد کند و در لحظهای که انتظارش نمیرود، با اژدرهای مرگبار یا موشکهای کروز، ضربهای ویرانگر وارد کند.
این زیردریایی برای جنگ در آبهای کمعمق خلیج فارس ساخته شده است، جایی که ناوهای بزرگ و زیردریاییهای غیربومی بهسختی میتوانند فعالیت کنند. توانایی حرکت سریع و پنهان شدن در میان جریانهای زیرسطحی، قائم را به یکی از مرموزترین سلاحهای نیروی دریایی ایران تبدیل کرده است.
در تاریکی شب، هیچکس نمیداند که در اعماق آبها چه میگذرد. اما آنانی که از تهدید زیردریاییهای ایران آگاهاند، میدانند که در سکوت و بیصدایی، قدرتی نهفته است که میتواند سرنوشت یک نبرد را تغییر دهد. قائم، آماده و بیصدا، در اعماق آبها میخزد، در انتظار لحظهای که مأموریتش را آغاز کند.
خودکفایی در سایه امواج
در میانهی امواج خلیج فارس، جایی که نبردهای آینده نهفقط با قدرت نظامی، بلکه با فناوری و خودکفایی رقم میخورد، ایران گامهای بلندی در مسیر استقلال دفاعی برداشته است. دیگر خبری از وابستگی به تسلیحات خارجی نیست. کارگاههای صنعتی و مراکز تحقیقاتی کشور، شبانهروز در تلاشاند تا شناورهایی را بسازند که نهتنها نیازهای دفاعی ایران را تأمین کنند، بلکه به نماد توانمندی داخلی تبدیل شوند.
ناوشکنهایی که با اقتدار بر سطح آب حرکت میکنند، قایقهای تندرویی که با سرعتی خیرهکننده در میان امواج میلغزند، و زیردریاییهایی که بیصدا در اعماق آبها میخزند؛ همگی محصول تفکر و دانش بومیاند. ایران، با ترکیبی از تاکتیکهای نامتقارن و فناوریهای پیشرفته، توانسته است نیرویی بسازد که برای هر دشمنی یک معادله پیچیده باشد.
اما این تنها یک نمایش قدرت نیست؛ بلکه استراتژیای برای بازدارندگی و حفظ امنیت ملی در آبهای منطقهای و بینالمللی است. ایران میداند که حفظ حاکمیت دریایی، نه با وابستگی، بلکه با تکیه بر دانش و ظرفیتهای داخلی ممکن خواهد بود. همکاریهای منطقهای، توسعهی تکنولوژیهای نوین و تقویت نیروی دریایی، همگی نشان از مسیری دارند که ایران انتخاب کرده است؛ مسیر استقلال، خودکفایی و اقتدار دریایی.
در آنسوی آبها، شاید دشمنان در جستوجوی برتری باشند، اما حقیقت این است که در تاریکی و سکوت، ایران از پیش برتری خود را به اثبات رسانده است؛ نه با کلمات، بلکه با شناورهایی که در آبهایش حکمرانی میکنند.