۴ ساعت پیش به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، بر اساس پایگاه‌های معتبر علمی دنیا، روند تولید علم کشورمان پس از انقلاب با رشد چشم‌گیری مواجه شد و در برخی دوره‌ها افزایش چندبرابری را تجربه کرد.
بر اساس اطلاعات پایگاه وب آو ساینس که یک نمایه استنادی علمی است، رشد تولید علم در ایران در 20 سال اول انقلاب از چهارصدم درصد به یک‌دهم درصد و در 20 سال دوم 2003 تا 2022 با حفظ رشد خود از 27صدم درصد به 1/93 درصد رسیده است که رشدی 16برابری را نشان می‌دهد.
پس از انقلاب کنار رشد علمی کشور، راه‌اندازی نهادهای مختلف علم‌پایه که رفع نیازها و مسایل کشور را بر اساس پیوند دانشگاه و صنعت دنبال می‌کرد نیز رخ داد.
جهاد دانشگاهی که در سال 59 به‌دستور امام راحل برای تحقق بخشیدن به اهداف انقلاب فرهنگی، ایجاد شد در سال 69 با تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان پلی میان دانشگاه و بخش صنعتی، خدماتی کشور معرفی شد و دو وظیفه انجام تحقیقات علمی و فعالیت‌های فرهنگی را به‌عهده گرفت.
این نهاد در زمان حاضر 31 واحد، 3 پژوهشگاه، 30 پژوهشکده، 7 سازمان و مرکز فرهنگی، 2 دانشگاه، یک دانشکده و 6 مؤسسه آموزش‌عالی دارد.
در این خصوص، حسن مسلمی نائینی رئیس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم با تبریک دهه فجر انقلاب اسلامی، با اشاره به تفاوت جایگاه علمی جمهوری اسلامی ایران قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی حضور حداکثری جوانان در عرصههای علمی را از جمله نقاط قوت دوران انقلاب در عرصههای مختلف به‌خصوص عرصههای علمی دانست و یادآور شد: نقش‌آفرینی و حضور جوانان در فضای علمی کشور و سایر حوزه‌ها پس از انقلاب نسبت به دوران قبل انقلاب غیر قابل انکار است.
*افزایش جمعیت علمی به رونق علم در کشور پس از انقلاب منجر شد
وی گفت: حضور جوانان در دانشگاهها و افزایش جمعیت دانشجویی پس از انقلاب به رونق علم در کشور منجر شد. راه‌اندازی مقاطع تحصیلات تکمیلی که مبدأ و منشأ تولید علم، پژوهش و تربیت محقق به‌شمار می‌روند در کشور رخ داد. قبل از انقلاب تعداد محققان کشور بسیار محدود بود اما با افزایش نیروهای علمی ضمن افزایش تولید علم کشورمان، ارتباط بیشتری بین مراکز صنعتی و خدماتی و دانشگاهها ایجاد شد.
مسلمی نائینی افزایش تعداد محققان و گفتمان علمی در کشور را باعث ایجاد مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاههای مختلف عنوان کرد و افزود: پس از انقلاب، پژوهشگاههای تخصصی در کشورمان راه‌اندازی شد که در اکثر مواقع این مراکز با پژوهشگاههای خارج از کشور برابری می‌کنند، به‌عنوان نمونه پژوهشگاه رویان وابسته به جهاد دانشگاهی با مراکز پژوهشی و پژوهشگاههای خارج از کشور در این حوزه رقابت، در بسیاری از حوزه‌های علوم نوظهور پزشکی حرکت می‌کند و در مرز علم فعالیت‌های گسترده‌ای دارد.
*رقابت پژوهشگاههای علمی کشور با پژوهشگاههای مطرح جهان
رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه قبل از انقلاب اجازه تحقیق و توسعه در برخی از علوم برای محققان وجود نداشت، ادامه داد: مدیران کشور می‌گفتند؛ "ما نمی‌توانیم کوچکترین کار علمی صورت دهیم". «ما نمی‌توانیم» از شعارهای اصلی بسیاری از مدیران در آن ایام بود و این عبارت به ما تلقین شده بود، باور داشتند از نوک انگشت تا فرق سر باید غربی شویم تا بتوانیم پیشرفت کنیم و از نظر علمی در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.
* «ما نمی‌توانیم» به دانشجویان و اساتید قبل از انقلاب تلقین می‌شد
وی با یادآوری اینکه "انقلاب نشان داد این‌گونه نیست و کشور ما برای پیشرفت، ظرفیت‌های زیادی دارد و می‌توان کارهای بزرگی در بخش‌های علمی صورت داد."، تأکید کرد: برخی از کارهای علمی و پژوهشی که در کشور در حال انجام است در دنیا بی‌نظیر است. این پیشرفتها بعد از انقلاب و به‌برکت ظهور انقلاب اسلامی رخ داد.
* برخی پیشنهادات رهبر انقلاب در حوزه علم جهش ایجاد کرد
رئیس جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه دیدگاه امامین انقلاب نیز حمایت از پیشرفتهای علمی است، تصریح کرد: امام‌خمینی(ره) علم و عمل نافع را به‌عنوان زاد و توشه سفر دنیوی برای آخرت می‌دانستند و بر علم اندوزی و رشد علمی تأکید داشتند. اینکه همه باید دنبال علم و عمل نافع باشند و اگر این‌گونه نباشد خسارت بزرگ و حسرتهای بسیاری در پیش داریم. رهبر معظم انقلاب نیز از اصلی‌ترین حامیان علم و فناوری در کشور هستند. ایشان طی سالهای گذشته پیشنهادهایی دادند که منجر به جهش علمی در کشورمان شده است.
*حمایت‌ها و تشویق‌های امامین انقلاب به رشد علمی کشور کمک کرد
مسلمی نائینی به تشویق‌ها و حمایت‌های رهبر معظم انقلاب از پژوهشگران و نخبگان اشاره کرد و گفت: ایشان برای علم و عالم احترام خاصی قائل‌اند، به نهضت نرم‌افزاری تأکید دارند و یکی از مسایل مهم را نقد و بررسی علمی می‌دانند.
وی حمایت و تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان برای رفع نیازهای کشور، احترام به نخبگان، دانشگاهیان، دانشمندان و افراد برجسته و محقق را از تأکیدات رهبر معظم انقلاب بیان کرد و ادامه داد: ایشان در سال چندین نشست با جامعه علمی و دانشگاهی به‌صورت خصوصی و عمومی برگزار و از نظرات علمی آنها استفاده می‌کنند. دیدار با نخبگان، دانشجویان، تولیدکنندگان و در همین اواخر برگزاری نمایشگاه ویژه و دستاوردهای علمی کشورمان از جمله برنامه‌هایی است که سالانه به‌توصیه ایشان برگزار می‌شود لذا باید از توان بخش خصوصی در اجرائی کردن دستاوردهای علمی محققین استفاده کرد.
*انقلاب به جوانان دانشگاهی اعتماد کرد و هویت داد
رئیس جهاد دانشگاهی افزود: انقلاب اسلامی به جوان‌ها، محققان، اساتید دانشگاهی و به صاحبان ایده اعتماد و از آنها حمایت کرد، پیشرفتهای علمی امروز مرهون همین امر است و بایستی نمایندگان، دولتیان و قضات این را وظیفه خود بدانند و سرلوحه کار خود قرار دهند. کشورمان در برخی حوزه‌ها مانند سلولهای بنیادی، ناباروری، ژن‌درمانی، صنایع فضایی، نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع هسته‌ای، صنایع دفاعی، فناوری نانو در رتبه‌های خوبی و بعضاً تک‌رقمی قرار دارد که باید به حفظ و ادامه این مسیر علمی کمک کرد.
*قبل از انقلاب پزشک وارد می‌کردیم امروز از همان کشورها دانشجو جذب می‌کنیم
مسلمی نائینی با اشاره به پیشرفتهای علمی درحوزه‌های پزشکی اضافه کرد: خاطرمان هست در دوران قبل از انقلاب در کشور پزشک داخلی به‌اندازه کافی نداشتیم و بسیاری از پزشکان کشور اهل کشورهای هند، پاکستان و بنگلادش بودند اما الآن متقاضیان تحصیل در حوزهای پزشکی و همچنین دیگر رشته‌ها از هند و پاکستان و بنگلادش و کشورهای دیگر برای ادامه تحصیل به کشورمان می‌آیند واقعاً در حوزه پزشکی وضعیت علمی با دوران قبل از انقلاب قابل قیاس نیست.
*تحریم مانع پیشرفتهای علمی نشد
وی با بیان اینکه برخی از پیشرفتهای علمی کشور در حوزه‌های علوم پایه، مهندسی و فناوری بسیار حیرت‌انگیز بوده است، تأکید کرد: بسیاری از کشورها حتی کشورهای متخاصم تعجب می‌کنند این پیشرفتها در شرایط سخت تحریمی، چگونه در جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است. در حوزه‌های دفاعی، پیشرفتها و دستاوردها خیره‌کننده است در حوزه هسته‌ای و نانو، پیشرفتها قابل توجه است و همه این موارد برای کشورمان افتخارآمیز است.
رئیس جهاد دانشگاهی گفت: قبل از انقلاب به‌دلیل وابستگی از نظر علمی، حرفی برای گفتن نداشتیم ولی الآن در بسیاری از رخدادها و مناسبتهای علمی دنیا جایگاه و حضور فعالی داریم. بسیاری از دانشجویان کشورهای خارجی برای ادامه تحصیل به جمهوری اسلامی ایران می‌آیند و این نیز نشانه پیشرفت علمی کشورمان است.
*حرف علمی در دنیا نداشتیم/ کارشناسان خارجی اجازه انتقال فناوری به ما نمی‌دادند
وی که خود در حوزه مهندسی مکانیک فارغ التحصیل شده است، گفت: قبل از انقلاب، در این بخش در کشور دستاورد خاصی نداشت و تمام تجهیزات و دستگاههای صنعتی ما از خارج وارد می‌شد. به محققین ما اجازه نمی‌دانند حتی به دستگاهها دست بزنند چه برسد که دنبال تحقیق روی آنها و انتقال فناوری و تولید آنها باشیم.
مسلمی نایینی افزود: با ورود هر دستگاه به کشورمان، کارشناسان آن دستگاه نیز در داخل کشور حضور می‌یافت تا انتقال فناوری صورت نگیرد. بسیاری از کارخانجات کشور در بخش فنی و مهندسی از سوی کارشناسان خارجی اداره می‌شد. اجازه ساخت و تعمیر دستگاهها را به ما نمی‌دادند. اگر هم دستگاهی خراب می‌شد آن را برای تعمیر به خارج می‌فرستادند اما الآن به‌ندرت کارشناس خارجی در صنایع داخلی می‌بینید. همه صنایع مهم از جمله، پتروشیمی، ریلی، هوایی و... توسط کارشناسان و متخصصان ایرانی اداره می‌شود.
* تعداد مقالات اندک شمار بود
وی در پایان خاطرنشان کرد: پیش از انقلاب در رشته‌های فنی و مهندسی تحصیلات تکمیلی به‌ویژه مقطع دکتری نداشتیم اصلاً تحقیقی انجام نمی‌رفت. تعداد کل مقالات علمی تولیدشده با تعداد مقالات یکی از محققان امروز برابری می‌کرد لذا باید قدردان این ظرفیت بود و برای پیشرفت کشور در سایه انقلاب اسلامی بیش از پیش تلاش کرد.
انتهای پیام/+
English (US) · 
Persian (IR) · 
