تداوم جنگها و خشونتهای مرگبار در سراسر جهان در سال ۲۰۲۵، نتیجهای جز تشدید نقض آشکار حقوق بشر نخواهد داشت.
جهان در حال تبدیل شدن به مکانی خطرناکتر از همیشه است و مهار کنترل اتفاقها از دست خارج میشود؛ این صحبتی است که این روزها مرتبا شنیده میشود.
خطر جنگ هستهای، تغییرهای آبوهوایی، بیماریهای همهگیر، اطلاعات نادرست، فناوریهای جدید، همگی تهدیدهایی هستند که بهخوبی مدیریت نمیشوند و به شکل اجتنابناپذیری در حال رشد هستند.
دلیل اصلی این امر رفتار مخرب برخی از کشورها بهویژه تمایل آنها به نادیده گرفتن منشور ملل متحد، حقوق و قوانین بینالمللی، حقوق اولیه بشر و دیوان بینالمللی کیفری ICC است؛ این موارد نقش اصلی را در بیثباتیهای فزاینده در سراسر جهان ایفا میکنند.
ناامنیها وقتی بیشتر میشوند که سران کشورهایی مانند آمریکا بیدلیل از زبان تهدید و زور حتی برای تصرف قلمرو دیگر کشورها استفاده میکنند.
سازمان دادههای مکان و رویداد درگیریهای مسلحانه ACLED، در گزارشی اعلام کرد که درگیریهای جهانی در طول پنج سال گذشته ۲ برابر شده، حادثههای خشونت سیاسی در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۲۵ درصد افزایش داشته و از هر ۸ نفر در سراسر جهان یک نفر در معرض درگیری بوده است.
گذشته از جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه بهعنوان یک نقض آشکار حقوق بشر و قوانین بینالمللی، درگیریهای حال حاضر جهان شامل جنگها و تهاجمها در سودان و کنگو، جنگ گروههای تبهکار در هائیتی و کلمبیا، گرسنگی دستهجمعی در یمن و سومالی هستند که برخی از آنها به حاشیه رفته و فراموش شدهاند.
نگاه به این موارد در کنار هم تصویری نگرانکننده از دنیای معتاد به جنگ و درگیری نشان میدهد.
از مهمترین جنگهای جاری جهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کنگو - روآندا
درگیری طولانیمدت در امتداد مرز شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) پس از تصرف شهر گوما به دست یک گروه شورشی موسوم به M۲۳ به صدر اخبار جهان رفته است.
سازمان ملل پل کاگامه، رئیسجمهور رواندا، را به تسلیح و هدایت M۲۳ و اعزام نیرو به آن سوی مرز متهم کرده است.
این منطقه، اگرچه بهطور کلی فقیر است، اما سرشار از معدن مواد فلزی مانند کلتان است که در غرب بسیار مورد تقاضا است.
هزاران نفر بر اثر این جنگ، در میان خشونتهای جنسی و وضعیت اضطراری بهداشت عمومی آواره شدهاند.
این بحران ناگهانی باعث تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل شد که به نظر نمیرسد نتیجه خاصی درپی داشته باشد.
یکی از مشکلات این است که اتحادیه اروپا سال گذشته یک قرارداد استراتژیک مواد معدنی با رواندا امضا کرد؛ این در حالی است که این بلوک سیاسی و اقتصادی میداند که برخی از مواد معدنی از کنگو قاچاق میشوند.
مشکل دیگر این است که دولت پیشین انگلیس از کاگامه بهعنوان یک رهبر نمونه آفریقایی تمجید میکرد که میخواست پناهجویان را به این کشور بفرستد.
در نمایی گستردهتر، درگیری در داخل و اطراف جمهوری دموکراتیک کنگو برای چندین دهه ادامه داشته است؛ میلیونها نفر مردهاند.
پایان این بحران بدون حلوفصل دلایل ریشهای، از آن دملی چرکین بهجای میگذارد که هر آن امکان سر باز کردنش وجود دارد.
میانمار
میانمار، سرزمین تاکتیک زمینسوخته به زعم دیدهبان حقوق بشر، طی سالهای اخیر و در حال حاضر به محلی برای وقوع انواع جنایتهای جنگی و جنایتهای علیه بشریت تبدیل شده است.
براساس اعلام سازمان ملل، حدود ۲۰ میلیون میانماری در سال ۲۰۲۵ به کمک نیاز خواهند داشت؛ این در حالی است که کمکهای بشردوستانه کم و کمتر میشود.
علاوه بر این، بزرگترین اقلیت بیتابعیت جهان یعنی روهینگیاییها همچنان هدف خشونتهای مرگبار قرار میگیرند که آنها را در نهایت به سمت آوارگی سوق میدهد.
هائیتی
هائیتی که بهعنوان فقیرترین کشور در نیمکره غربی توصیف میشود، شهرت هولناکی در خشونت باندهای جنایتکار دارد.
این کشور از سال ۱۹۱۵ تا ۱۹۳۴ تحت اشغال آمریکا قرار داشت؛ بهبود اوضاع در این کشور در دورههای موقت رخ دادند و حتی حضور ماموریتهای سازمان ملل نیز تاثیری در بهبود واقعی اوضاع در این کشور نداشته است.
باندهای خشن مسلح در همهجای هائیتی با خشونت، اخاذی و آدمربایی حضور دارند و تحلیلگران میگویند که هائیتی اکنون یک کشور شکستخورده است.
براساس اعلام رسانههای آمریکایی، در سال گذشته بیش از ۵ هزار و ۳۰۰ نفر در هائیتی کشته و حدود ۷۰۰ هزار نفر آواره شدند.
نزدیک به پنج میلیون نفر از جمعیت این کشور یعنی نیمی از جمعیت آن با ناامنی غذایی مواجه هستند.
اتیوپی - سومالی
از اتیوپی بهعنوان بازیگر نقش اصلی پوسترهای کمکهای بینالمللی نهادهای امدادی در دهههای اخیر یاد میشود.
جنگ میان اتیوپی و سومالی با نقض حقوق بشر آشکار طرفین ادامه دارد.
سازمان عفو بینالملل میگوید که جهان چشمان خود را روی نقض حقوق بشر در این منطقه بسته است.
سوریه
تحولات اخیر سوریه نگرانیهای جدی را درباره وضعیت مردم این کشور رقم زده است.
سازمان ملل میگوید حدود ۶.۷ میلیون نفر از افراد آسیبپذیر در سوریه به کمک فوری نیاز دارند.
سودان
مفسران رسانهای از فاجعه امنیتی و انسانی سودان امروزی بهعنوان یک درگیری فراموششده یاد میکنند.
وضعیت در این کشور از زمان آغاز بحران در ۲۰۲۳ بدتر شده است و چشماندازی برای بهبود ارائه نمیکند.
بر اثر جنگ داخلی در سودان میلیونها نفر آواره و صدها هزار نفر با شرایط قحطی مواجه شدهاند.
نسلکشی، قتل و خشونت جنسی ویژگیهای غیرقابل انکار جنگ داخلی در سودان هستند.
کریم اسد احمدخان، دادستان ارشد دیوان بینالمللی کیفری گفته است که دستگیری مظنونان به ارتکاب جنایت جنگی و دیگر جنایتها در سودان را در دستور کار دارد.
سودان تکرار تاریخ را تجربه میکند؛ این کشور در سال ۲۰۰۳ شاهد وقوع جنایت جنگی و نسلکشی بود.
توقف جنگ گستردهتر در سراسر سودان همچنان چالش برانگیزتر است و چشماندازی از بهبود اوضاع مشاهده نمیشود.
- بیشتر بخوانید:
- جای خالی حقوق بشر در میانه وقوع بدترین بحرانهای انسانی در جهان
- بدترین چالشهای حقوق بشری کسبوکارها در ۲۰۲۵
افغانستان – پاکستان
افزایش خشونتها میان افغانستان و پاکستان بیش از هر زمان دیگری نگرانکننده شده است.
تحلیلگران میگویند که در سال ۲۰۲۴ خشونتهای میان طرفین رشد قابل ملاحظهای داشت.
یمن
یمن بدترین وضعیت اضطراری بشردوستانه در جهان نامیده میشد و شاید هنوز هم با وجود وحشت فزاینده از وضعیت سودان، همینطور است.
کمبود مواد غذایی در یمن یک چالش بشردوستانه جدی را رقم زده است.
مکزیک - آمریکا
اقدام دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای نظامیسازی مرز این کشور و مکزیک و اقدام نابخردانه او برای تغییر نام خلیج مکزیک به خلیج آمریکا، قطعا مشکلات میان ۲ کشور را تشدید خواهد کرد.
شورای روابط خارجی آمریکا بهتازگی هشدار داد که این سیاستها بازار کارتلهای جنایتکار پر رونق میکند.
انتهای پیام/