به گزارش مشرق، دولت دونالد ترامپ بهطور مستقیم با جنبش حماس وارد مذاکره شده است، اقدامی که به عنوان سیلی به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی تعبیر شده است. این مذاکرات محرمانه میان آدام بوهلر، نماینده آمریکا و خلیل الحلیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در دوحه انجام شده و نشاندهنده بیاعتمادی فزاینده واشنگتن به نتانیاهو است.
این اقدام آمریکا با اعتراض شدید تلآویو روبهرو شده و تنشهایی را در روابط دو طرف ایجاد کرده است. رسانههای عبری این مذاکرات را «زلزلهای برای اسرائیل» و «سیلی محکم ترامپ به صورت نتانیاهو» توصیف کردهاند.
بحران داخلی و بینالمللی نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو با سیاستهای افراطی خود، شکافهای داخلی در اسرائیل را عمیقتر و انزوای بینالمللی این رژیم را تشدید کرده است. اقداماتی مانند ساخت شهرکهای غیرقانونی و امتناع از مذاکرات صلح با فلسطینیها، موجب دوری متحدان عرب اسرائیل و تضعیف پروژه عادیسازی روابط با عربستان شده است. همچنین، صدور حکم بازداشت دیوان کیفری بینالمللی برای نتانیاهو و وزیر دفاع سابق اسرائیل، یوآو گالانت، بحران دیپلماتیک تلآویو را آشکار کرده است. این حکم نشاندهنده عمق انزوای بینالمللی اسرائیل تحت رهبری نتانیاهو است.
نتانیاهو با سرپیچی از درخواستهای آمریکا برای خویشتنداری و جلوگیری از دستیابی به آتشبس دائمی با حماس، روابط با واشنگتن را تیره کرده است. مذاکرات مستقیم آمریکا با حماس، بدون اطلاع قبلی رژیم صهیونیستی، نشاندهنده بیاعتمادی واشنگتن به تلآویو است. این اقدامات سبب شده نتانیاهو در نگاه آمریکا بیشتر به عنوان مانعی برای پیشبرد منافع واشنگتن دیده شود تا یک متحد راهبردی. حتی مقامات آمریکایی تلاش کردهاند این مذاکرات را بهگونهای نشان دهند که خواستههای اسرائیل در آن مدنظر قرار گرفته است، اما به نظر میرسد واشنگتن دیگر تمایلی به همکاری نزدیک با نتانیاهو ندارد.
رژیم صهیونیستی پس از عملیات طوفانالاقصی در اکتبر ۲۰۲۳، به میزان وابستگی خود به حمایتهای مالی، نظامی و اطلاعاتی آمریکا پی برد. این وابستگی سبب ناامیدی فزایندهای در میان سیاستگذاران آمریکایی شده است که اسرائیل را بار سنگینی بر دوش منافع راهبردی آمریکا میدانند. تحلیلگران معتقدند ادامه حکومت نتانیاهو، اسرائیل را به سمت بحرانهای داخلی و خارجی بیشتر سوق میدهد. وقایع پس از طوفانالاقصی نشان داد اسرائیل بدون حمایت بیدریغ آمریکا، قادر به حفظ امنیت و ثبات خود نیست.
نتانیاهو با توهم کسب پیروزیهای سیاسی، شکستهای خود را نادیده میگیرد. راهبردهای او، مانند ایجاد موازنه قدرت میان حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین، نتیجه معکوس داده و سبب تشدید بحرانها شده است. تلاشهای او برای تغییر قوه قضائیه و حفظ قدرت شخصی، اعتماد عمومی به نهادهای دولتی را از بین برده و خشم عمومی را برانگیخته است. نتانیاهو همچنین از پذیرش مسئولیت شکستهای خود، ازجمله شکستهای امنیتی که منجر به عملیات طوفانالاقصی شد، امتناع کرده است. این رفتارها سبب شده بسیاری در سرزمینهای اشغالی و خارج از آن، نتانیاهو را مانعی برای پیشرفت و امنیت ملی اسرائیل بدانند.
اجماع فزاینده در واشنگتن علیه نتانیاهو
در واشنگتن، اجماع فزایندهای وجود دارد که ادامه حمایت از نتانیاهو دیگر در خدمت منافع راهبردی آمریکا نیست. بسیاری از تحلیلگران و سیاستگذاران آمریکایی معتقدند نتانیاهو مانعی برای پویایی رژیم صهیونیستی و منافع متحدان آن است. حتی چاک شومر، رهبر اکثریت سنای آمریکا از نتانیاهو انتقاد کرده و خواستار برگزاری انتخابات جدید در سرزمینهای اشغالی شده است. استیون سیمون، تحلیلگر ارشد آمریکایی نیز در کتاب خود استدلال کرده ادامه حمایت از اسرائیل دیگر در خدمت منافع آمریکا نیست و واشنگتن باید روابط خود با تلآویو را مورد ارزیابی دوباره قرار دهد.
در نهایت میتوان مدعی شد اقدامات دولت ترامپ در مذاکره مستقیم با حماس، نشاندهنده تغییر رویکرد واشنگتن درقبال اسرائیل و نخستوزیر آن است. ادامه حکومت نتانیاهو نه تنها بحرانهای داخلی و خارجی اسرائیل را تشدید کرده، بلکه وابستگی راهبردی این رژیم به آمریکا را نیز افزایش داده است. اکنون بسیاری در واشنگتن بر این باورند که حفظ منافع آمریکا مستلزم برکناری نتانیاهو و تغییر رویکرد در قبال اسرائیل است. این تحولات نشان میدهد دوران حمایت بیقید و شرط آمریکا از اسرائیل ممکن است به پایان خود نزدیک شود.