۲ هفته پیش به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، گردشگری به‌عنوان یکی از صنایع پویای جهان، نقشی اساسی در توسعه پایدار، تقویت اقتصاد محلی و معرفی فرهنگ‌ها ایفا می‌کند. در این میان، سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) به‌عنوان نهادهایی غیرانتفاعی و مستقل، به حلقه‌ای واسط میان مردم، دولت و بخش خصوصی تبدیل شده‌اند که با تکیه بر خلاقیت، نوآوری و روحیه داوطلبانه، در مسیر تقویت گردشگری پایدار گام برمی‌دارند.
این سازمان‌ها، که رسالت اصلی آن‌ها توانمندسازی جوامع محلی و حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی است، نقشی کلیدی در افزایش آگاهی عمومی و ترویج فرهنگ مسئولانه در سفرها ایفا می‌کنند.
دبیر و نایب‌رئیس انجمن گردشگری مازندران، با ارائه دیدگاه‌ها و پیشنهادات خود درباره نقش این نهادهای مردمی در توسعه گردشگری و ضرورت تقویت آن‌ها، چشم‌اندازی روشن از آینده این صنعت در کشور ترسیم می‌کند. گفت‌وگو با ایشان، فرصتی ارزشمند برای شناخت بهتر ابعاد مختلف مشارکت سمن‌ها در رشد و رونق گردشگری ایران است.
تسنیم: شما به‌عنوان دبیر و نایب‌رئیس انجمن گردشگری مازندران و عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران، نقش سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) را در صنعت گردشگری چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مهران حسنی: سازمان‌های مردم‌نهاد، بازوان توانمندی هستند که می‌توانند در توسعه گردشگری پایدار نقش بسیار موثری ایفا کنند. این نهادها با فعالیت‌های داوطلبانه و غیرانتفاعی خود، شکاف میان مردم، دولت و جوامع محلی را پر می‌کنند. سمن‌ها ابزارهایی قدرتمند برای اجرای برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، و محیط‌زیستی هستند که هدفشان بهبود کیفیت زندگی مردم و حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی است.
تسنیم با توجه به هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران، چه نقشی برای سمن‌ها در این رویداد متصور هستید؟
حسنی: این نمایشگاه فرصت بسیار خوبی برای سمن‌های گردشگری است تا توانمندی‌ها و دستاوردهای خود را به نمایش بگذارند. حضور آن‌ها می‌تواند به شکل‌گیری تعاملات سازنده با بخش‌های دولتی، خصوصی، و سایر ذی‌نفعان منجر شود. به‌ویژه اینکه این نمایشگاه، محلی برای معرفی راه‌حل‌های خلاقانه برای چالش‌های گردشگری، مانند گردشگری مسئولانه، حفاظت از محیط زیست، و تقویت جوامع محلی است.
تسنیم: شما به گردشگری مسئولانه اشاره کردید. نقش سمن‌ها در ترویج این نوع گردشگری چیست؟
حسنی: گردشگری مسئولانه به معنای کاهش اثرات منفی سفرها بر محیط زیست و جوامع محلی است. سمن‌ها می‌توانند با طراحی برنامه‌هایی نظیر آموزش عمومی، برگزاری کارگاه‌های آگاهی‌بخشی، و حتی ارائه بسته‌های سفر داوطلبانه، این مفهوم را ترویج دهند. برای مثال، در نمایشگاه تهران، سمن‌ها می‌توانند فعالیت‌هایی همچون بازسازی آثار تاریخی، آموزش مهارت‌های خدماتی به جوامع محلی، یا حفاظت از منابع طبیعی را معرفی و اجرا کنند.
تسنیم: آیا فناوری‌های نوین می‌توانند به فعالیت‌های سمن‌ها در این حوزه کمک کنند؟
حسنی: قطعاً. فناوری‌های نوین می‌توانند به ارتقای سطح خدمات و فعالیت‌های سمن‌ها کمک کنند. برای مثال، استفاده از هوش مصنوعی در طراحی تورهای گردشگری، تولید محتوای دیجیتال، و برگزاری رویدادهای مجازی می‌تواند مخاطبان بیشتری را جذب کند. همچنین، جمع‌آوری و تحلیل داده‌های بازدیدکنندگان نمایشگاه می‌تواند درک بهتری از نیازها و انتظارات گردشگران ایجاد کند.
تسنیم: یکی از موضوعاتی که شما همیشه بر آن تاکید داشته‌اید، همکاری میان سمن‌ها و دولت است. چه اقداماتی در این زمینه پیشنهاد می‌کنید؟
حسنی: همکاری میان دولت و سمن‌ها باید در قالب یک رابطه حمایتی و هم‌افزا تعریف شود. دولت می‌تواند از طریق واگذاری تصدی‌گری‌هایی نظیر برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادها، حمایت مادی و معنوی از سمن‌ها را افزایش دهد. از سوی دیگر، سمن‌ها می‌توانند با ارائه ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه، دولت را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار یاری کنند.
تسنیم: به نظر شما، چه موضوعاتی در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد؟
حسنی: موضوعاتی نظیر گردشگری بومی، معرفی جاذبه‌های ناشناخته، و حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی باید در اولویت باشند. همچنین، همکاری سمن‌ها با راهنمایان گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی می‌تواند تورهایی جذاب و مبتکرانه برای مناطق کمتر شناخته‌شده طراحی کند. این امر هم به توسعه گردشگری داخلی کمک می‌کند و هم به حفظ تنوع فرهنگی و زیستی کشور.
تسنیم: شما در بخش قبلی صحبت‌هایتان به اهمیت نقش سمن‌ها در حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی اشاره کردید. آیا می‌توانید به نمونه‌هایی از این فعالیت‌ها در ایران اشاره کنید؟
مهران حسنی: البته. یکی از نمونه‌های موفق، فعالیت‌هایی است که توسط سمن‌های محلی در مناطق تاریخی مانند یزد یا اصفهان انجام شده است. این سازمان‌ها با آموزش جوامع محلی، همکاری با راهنمایان گردشگری، و برگزاری کارگاه‌هایی درباره حفاظت از میراث فرهنگی، نقش بسیار موثری در افزایش آگاهی عمومی داشته‌اند. در مازندران هم پروژه‌هایی مانند پاکسازی مناطق گردشگری، آموزش کشاورزان برای حفاظت از منابع طبیعی، و تلاش برای ثبت میراث ناملموس منطقه، ازجمله فعالیت‌های تاثیرگذار بوده است.
تسنیم :به نظر شما، چه موانعی برای گسترش فعالیت سمن‌ها در حوزه گردشگری وجود دارد؟
حسنی: موانع متعددی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، نبود حمایت مالی پایدار است. بسیاری از سمن‌ها به دلیل محدودیت منابع مالی نمی‌توانند برنامه‌های خود را به‌صورت گسترده اجرا کنند. از طرف دیگر، بروکراسی پیچیده و گاه عدم همکاری کافی از سوی دستگاه‌های اجرایی، فعالیت این نهادها را کند می‌کند.
تسنیم: آیا راهکاری برای رفع این موانع پیشنهاد می‌کنید؟
حسنی: بله، دولت باید نگاه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد. تأمین بودجه و حمایت‌های مالی، کاهش پیچیدگی‌های اداری برای اخذ مجوزها، و ایجاد پلتفرم‌هایی برای تعامل مستقیم سمن‌ها با بخش‌های دولتی و خصوصی، می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد. همچنین، شفافیت در حمایت‌های دولتی و تشویق سرمایه‌گذاری خصوصی در حوزه گردشگری، راه‌حلی پایدار برای حل این مشکلات است.
تسنیم: شما بارها به مفهوم گردشگری بومی اشاره کرده‌اید. سمن‌ها چگونه می‌توانند در این حوزه مؤثر باشند؟
حسنی: گردشگری بومی، محور توسعه پایدار در بسیاری از مناطق ایران است. سمن‌ها می‌توانند با ترویج استفاده از اقامتگاه‌های بوم‌گردی، حمایت از تولیدات محلی مانند صنایع دستی و غذاهای سنتی، و آموزش جامعه محلی برای میزبانی گردشگران، نقش کلیدی ایفا کنند. همچنین، طراحی تورهای خلاقانه و معرفی جاذبه‌های ناشناخته، می‌تواند به توسعه این نوع گردشگری کمک کند.
تسنیم: به نظر شما، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری چگونه می‌تواند بستری مناسب برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری بومی باشد؟
حسنی: نمایشگاه فرصتی منحصربه‌فرد برای به نمایش گذاشتن ظرفیت‌های بومی است. سمن‌ها می‌توانند با برپایی غرفه‌هایی که نمادی از فرهنگ، هنر، و طبیعت مناطق مختلف باشد، جذابیت خاصی به نمایشگاه ببخشند. همچنین، برگزاری نشست‌های تخصصی درباره گردشگری بومی، می‌تواند فرصت مناسبی برای تبادل تجربیات و هم‌افزایی باشد.
تسنیم: نقش سمن‌ها در ایجاد آگاهی و ارتقای فرهنگ گردشگری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حسنی: آموزش و آگاهی‌بخشی یکی از اصلی‌ترین وظایف سمن‌هاست. این نهادها می‌توانند با تولید محتوا در فضای مجازی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، و همکاری با مدارس و دانشگاه‌ها، فرهنگ گردشگری مسئولانه را ترویج دهند. به‌ویژه در مناطقی که تازه به مقصد گردشگری تبدیل شده‌اند، این آموزش‌ها می‌تواند از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی جلوگیری کند.
تسنیم: آیا پیشنهادی برای برنامه‌های آینده سمن‌ها در حوزه گردشگری دارید؟
حسنی: پیشنهاد می‌کنم سمن‌ها بیشتر به سمت ایجاد شبکه‌های همکاری حرکت کنند. ایجاد یک شبکه ملی از سمن‌های گردشگری، که بتواند ایده‌ها و تجربیات را به اشتراک بگذارد، می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد. همچنین، برگزاری رویدادهایی نظیر جشنواره‌های محلی با محوریت گردشگری پایدار، می‌تواند هم موجب ارتقای آگاهی عمومی شود و هم درآمدی پایدار برای جوامع محلی ایجاد کند.
تسنیم: در پایان، اگر بخواهید نقشی کلیدی برای سمن‌ها در آینده گردشگری ایران ترسیم کنید، آن نقش چه خواهد بود؟
حسنی: نقش کلیدی سمن‌ها، ایجاد پلی میان مردم، دولت، و بخش خصوصی است. آن‌ها می‌توانند به‌عنوان تسهیل‌گران توسعه پایدار، ضمن حفظ ارزش‌های فرهنگی و طبیعی، به بهبود کیفیت خدمات گردشگری و افزایش رضایت گردشگران کمک کنند. حضور فعال و موثر این نهادها در رویدادهای بزرگی نظیر نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران، می‌تواند گامی بلند در جهت تحقق این اهداف باشد.
به گزارش تسنیم، سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) با اتکا به ظرفیت‌های مردمی، تخصص داوطلبانه، و رسالت اجتماعی خود، می‌توانند تحولات بنیادینی در صنعت گردشگری ایران ایجاد کنند. حضور آن‌ها در رویدادهایی نظیر هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران، فرصتی بی‌نظیر برای ایجاد ارتباط نزدیک‌تر میان دولت، بخش خصوصی، و جوامع محلی است. این تشکل‌ها با تأکید بر اصول توسعه پایدار و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، می‌توانند زمینه‌ساز تقویت گردشگری بومی، حفاظت از محیط‌زیست، و ارتقای فرهنگ عمومی سفر باشند.
مشارکت سمن‌ها در این رویدادها می‌تواند به شناسایی ظرفیت‌های کمتر شناخته‌شده گردشگری در کشور کمک کند. همچنین، این حضور فرصتی برای معرفی محصولات فرهنگی و صنایع دستی بومی و حمایت از اقامتگاه‌های بوم‌گردی است که نقشی کلیدی در توانمندسازی جوامع محلی ایفا می‌کنند.
یکی از جنبه‌های مهم حضور سمن‌ها، تقویت شبکه‌های همکاری میان دست‌اندرکاران مختلف حوزه گردشگری است. این شبکه‌ها می‌توانند با هم‌افزایی و تبادل نظر، گام‌های مهمی در راستای حل چالش‌های موجود و طراحی برنامه‌های کارآمد برای آینده بردارند. از سوی دیگر، برگزاری کارگاه‌ها و جلسات آموزشی درباره مسئولیت اجتماعی، گردشگری پایدار، و راهکارهای کاهش اثرات منفی گردشگری از جمله اقداماتی است که سمن‌ها می‌توانند در نمایشگاه ارائه دهند.
نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران با حضور فعال سمن‌ها، بستری مناسب برای معرفی جاذبه‌های گردشگری کمتر شناخته‌شده و ارائه برنامه‌های ابتکاری نظیر تورهای خاص و گردشگری داوطلبانه است. این نمایشگاه همچنین فرصتی برای جمع‌آوری داده‌ها و نظرسنجی از بازدیدکنندگان به‌منظور طراحی بهتر برنامه‌های آتی و افزایش رضایت عمومی فراهم می‌آورد.
در نهایت، تقویت و حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه گردشگری، نیازی ضروری برای حرکت به سمت توسعه پایدار و رونق اقتصادی کشور است. این تشکل‌ها می‌توانند به‌عنوان حلقه واسط میان دولت و مردم، با نوآوری و تلاش، زمینه‌ساز پیشرفت‌های چشمگیر در صنعت گردشگری ایران باشند و افق‌های جدیدی را برای این صنعت استراتژیک و مردمی رقم بزنند.
انتهای پیام/
English (US) · 
Persian (IR) · 
