کمتر کسی است که با شنیدن نام گوانتانامو به یاد خلیجی به همین نام در کشور کوبا بیفتد؛ در مقابل، این نام یادآور یکی از بدنامترین شکنجهگاهها و زندانهای جهان است که آمریکا آن را راهاندازی کرده است.
این زندان طی بیش از ۲ دهه گذشته نقطه کانونی بدترین جنایتها در مراکز حبس در سراسر جهان بوده است و درخواستهای متعددی برای تعطیلی آن وجود داشته است؛ با وجود این، هیچیک از رئیسجمهورهای آمریکا این مرکز را تعطیل نکردند.
با پررنگ شدن موضوع مهاجرت در سیاستهای آمریکا در سالهای اخیر، نام گوانتانامو وارد این مقوله شد؛ پس از بروز زمزمههایی درباره اسکان مهاجران در گوانتانامو در دولت جو بایدن، رئیسجمهور پیشین آمریکا، دونالد ترامپ، رئیسجمهور این کشور اعلام کرد که قصد دارد از این زندان بهعنوان محلی برای بازداشت حدود ۳۰ هزار مهاجر استفاده کند.
ترامپ که وعده اجرای بزرگترین کارزار اخراج مهاجران تاریخ آمریکا را داده است، قصد دارد از فضای این زندان برای پیشبرد هدفش استفاده کند؛ چراکه بررسیها نشان میدهند که برخلاف وعدهها و ادعاهای ترامپ برای اخراج گسترده مهاجران، آمریکا ظرفیتهای مالی، لجستیکی و نفراتی اجرای این وعدهها را ندارد.
شمار این بهاصطلاح مهاجران غیرقانونی که ترامپ وعده اخراج آنها را داده است، از میان ۳۴۱ میلیون نفر جمعیت آمریکا، حدود ۱۱ میلیون نفر است؛ این در حالی است که براساس گزارش اندیشکده محافظهکار بنیاد هریتیج در واشنگتن، آژانس مهاجرت و گمرک آمریکا ICE در حال حاضر برای ۴۱ هزار و ۵۰۰ تخت بازداشتی بودجه دارد.
ضمن اینکه بزرگترین تاسیسات این اداره تقریبا ۲ هزار تخت دارد.
ترامپ در حالی دستور اخراج ۳۰ هزار مهاجر را به گوانتانامو داده است که به گفته کارشناسان این زندان نهایتا ۵۰۰ فضا برای جای دادن مهاجران دارد؛ قرار است مهاجران بازداشتشده در نزدیکی زندان محل نگهداری افرادی که آمریکا آنها را مظنون به ارتکاب اقدامهای تروریستی میخواند، در چادرهایی اسکان داده شوند.
این شبیه کاری است که ارتش آمریکا در دهه ۱۹۹۰ به دستور بیل کلینتون، رئیسجمهور وقت این کشور در قبال پناهچویان اهل هائیتی انجام داد.
تام هومان، تزار مرزی دولت ترامپ، وعده داد که اداره مهاجرت و گمرک مرزی آمریکا تاسیسات گستردهای را در گوانتانامو راهاندازی میکند.
این در حالی است که مراکز بازداشت پایگاه دریایی گوانتانامو برای گارد ساحلی طراحی شده بود تا مهاجرانی را که در دریا بازداشت میکنند، اسکان دهند؛ پیشتر گروههای کوچکی از مهاجران عمدتا اهل هائیتی در گوانتانامو اسکان داده شده بودند.
اخراج مهاجران به گوانتانامو
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا بهتازگی فرمان اجرایی ضدمهاجرتی موسوم به توسعه مرکز عملیات مهاجران در پایگاه دریایی گوانتانامو با ظرفیت کامل، را امضا کرد که براساس آن، زندان گوانتانامو، زندانی آمریکایی در کوبا به مرکز بازداشت آنچه مهاجران غیرقانونی خوانده شدند، تبدیل میشود.
این فرمان اجرایی که همزمان با امضای نخستین قانون دور دوم ریاست جمهوری ترامپ با نام لیکن رایلی، امضا شد، به وزیران دفاع و امنیت داخلی آمریکا دستور میدهد که با گسترش ظرفیت پایگاه دریایی گوانتامو، فضای بازداشت اضافی را برای حبس مهاجران ایجاد کند.
تزار مرزی آمریکا: مهاجران تا ماه آینده به گوانتانامو منتقل میشوند
واشنگتن پست جمعه، ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ به نقل از تام هومان، تزار مرزی دولت ترامپ گزارش داد که آمریکا امیدوار است ظرف ۳۰ روز آینده انتقال مهاجران را به یک مرکز بازداشت در خلیج گوانتانامو، کوبا، آغاز کند.
هومان گفت که قصد دارد در هفتههای آتی به پایگاه دریایی آمریکادر خلیج گوانتانامو برود تا بر روند ساخت سریع تاسیسات نظارت کند.
قانون لیکن رایلی چیست؟
قانون لیکن رایلی که در کنگره با اکثریت جمهوریخواه آمریکا تصویب شده و ترامپ آن را امضا کرده است، وزارت امنیت داخلی این کشور را ملزم میکند که «اتباع غیرآمریکایی خاصی (بیگانگان تحت قوانین فدرال) را که به دلایلی مانند سرقت دستگیر شدهاند، بازداشت کند.»
به گفته یکی از نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا، این قانون به شهروندان آمریکایی این فرصت را میدهد که هر مهاجری را با یک اشاره به دزدی متهم کنند و به پلیس اجازه میدهد تا فرد موردنظر را بلافاصله اخراج یا تبعید میکند.
گوانتانامو کجاست؟
زندان گوانتانامو در پایگاه دریایی آمریکا در خلیج گوانتانامو در انتهای شرقی کوبا و در حدود ۸۰۰ کیلومتری ایالت فلوریدا آمریکا قرار دارد.
آمریکا این پایگاه دریایی را سال ۱۹۰۳ از کوبا اجاره کرده و با وجود مخالفتهای این کشور مدعی تمدید قرارداد اجاره خود است؛ دولت کوبا همواره اعلام کرده است که این اقدام را یک اشغال غیرقانونی میداند.
دستور ایجاد زندان گوانتانامو در نوامبر ۲۰۰۱ (آبان ۱۳۸۰) پس از حادثه ۱۱ سپتامبر به دستور جورج دبلیو بوش، رئیسجمهور وقت آمریکا صادر شد؛ در نهایت زندان گوانتانامو در ژانویه ۲۰۰۲ (اواخر دی ۱۳۸۰) افتتاح شد.
براساس فرمان نظامی که بوش صادر کرد، آمریکا اجازه یافت اتباع خارجی را بدون اتهام به مدت نامحدود با ادعای تلاش آمریکا برای مبارزه با تروریسم بازداشت کند.
طی ۲ دهه گذشته ۷۸۰ مرد و پسر نوجوان بدون طرح اتهام در گوانتانامو زندانی شدند؛ در حال حاضر، ۱۵ زندانی در گوانتانامو باقی ماندند که هرگز به هیچ جرمی متهم نشدند.
براساس گزارش سال ۲۰۲۳ سازمان عفو بینالملل، فقط هفت زندانی گوانتانامو تاکنون به اتهام جرایم تروریستی محکوم شدهاند، ازجمله پنج نفر در نتیجه توافقهای پیش از محاکمه که براساس آن در ازای امکان آزادی از پایگاه، به گناه خود اعتراف کردند.
عفو بینالملل همچنین به گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد ارتقا و حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی در مقابله با تروریسم اشاره کرد که در آن ۲۱ سال بازداشت نامحدود برای ۷۸۰ مرد و پسر مسلمان و نقض گسترده حقوق بشری آنها شرح داده شده است.
در حالی که بوش ادعا میکرد که طرح گوانتاناموی وی به پایان دادن به تروریسم کمک میکند، این زندان دقیقا برعکس عمل کرد.
یکی از نخستین وکیلهای حقوق بشری که پس از افتتاح گوانتانامو وارد این زندان شد، درباره طرح ترامپ گفت: طرح ترامپ هم مانند طرح بوش منجر به امنیت بیشتر نمیشود.
- بیشتر بخوانید:
- تاریخ حبس مهاجران در پایگاههای نظامی آمریکا
- گوانتانامو؛ خیانتی به قربانیان تروریسم و جنایتی علیه زندانیان
گوانتانامو؛ آموزشگاه و آزمایشگاه بدترین شکنجهها
گزارشهای مختلفی بهویژه بر مبنای اظهارات زندانیان سابق گوانتانامو نشان دادهاند که این زندان محل انجام، آزمایش و اجرای بدترین نوعهای شکنجه بوده است.
دونالد رامسفلد، وزیر دفاع وقت آمریکا در سال ۲۰۰۲ از مجموعهای از تکنیکهای بازجویی در گوانتانامو صحبت کرد که شامل حبس انفرادی و انزوا، موقعیتهای استرسزا و استفاده از سگها برای القاء استرس بودند.
سازمان عفو بینالملل در گزارش ۲۰۲۳ خود درباره گوانتانامو آورده است: تاسیسات گوانتانامو نماد نقض فاحش حقوق بشر و شکنجههایی است که توسط دولت آمریکا به نام مبارزه با تروریسم انجام میشود.
پنتاگون در بهت
به گزارش پولیتیکو، طرح ترامپ برای اخراج مهاجران به گوانتانامو وزارت دفاع آمریکا را با یک چالش پرهزینه و تقریبا ناممکن مواجه کرده است؛ آن هم در زمانی که مقامهای پنتاگون وعده دادند که بر ماموریتهای اصلی ارتش متمرکز شوند.
منابع آمریکایی میگویند که وزارت دفاع آمریکا از دستور ترامپ بری آمادهسازی گوانتانامو با هدف ایجاد فضای مورد نیاز برای بازداشت مهاجران بهتزده شدهاند.
مقامهای دفاعی در تلاش هستند تا دریابند چگونه میتوانند هزاران نفر را در یک پایگاه نظامی قدیمی با حداقل کارکنان نگه دارند.
نگهداری ۳۰ هزار مهاجر در پایگاه دریایی ۴۵ مایل مربعی گوانتانامو افزایش لجستیکی بسیار بیشتری نسبت به آنچه ارتش قبلا انجام داده است، لازم دارد.
یک مقام ارشد سابق آمریکا درباره چالشهای لجستیکی در گوانتانامو، گفت: وزارتهای دفاع و امنیت داخلی میتوانند ظرف ۱۰ روز تا ۲ هفته در گوانتانامو یک شهر چادری معقول در گوانتانامو ایجاد کنند، اما ارائه خدمات بهداشتی، غذا، آب آشامیدنی و مراقبتهای پزشکی برای دهها هزار مهاجر ممکن است ماهها طول بکشد.
وی با بیان اینکه این تدارکات باید از طریق هوا یا دریا وارد شود، گفت: دولت ترامپ باید حضور آمریکاییها در پایگاه را افزایش دهد؛ هزینه کل برای این امر بهسرعت به دهها میلیون، اگر نه صدها میلیون دلار افزایش مییابد؛ گوانتانامو میتواند مانند دکمهای باشد که میتوان آن را فشار داد، اما مجموعهای از مشکلات را به همراه دارد.
آغاز اقدامهای قانونی در مسیر اخراج مهاجران به گوانتانامو
اعلام خبر تصمیم ترامپ برای اخراج مهاجران به گوانتانامو بلافاصله موجی از اعتراضها و انتقادها را برانگیخت.
گروههای حقوق بشری و مدافعان حقوق مهاجران اعلام کردند که هدف ترامپ از اسکان مهاجران در گوانتانامو بدنام کردن آنها از طریق قرار دادنشان در محلی است که بهعنوان مرکز مبارزه با تروریسم معرفی شد.
مدیر پناهندگان و مهاجران در دیدهبان حقوق بشر در این باره اظهار کرد: به نظر میرسد قصد ترامپ بازداشت افراد برای مدت نامحدود باشد.
وی توضیح داد که براساس قوانین داخلی و بینالمللی آزادی عمل وجود دارد تا مهاجران را بهصورت اداری برای مدت کوتاهی بازداشت کنند تا زمانی که آنها بتوانند به کشورهای خود بازگردانده شوند؛ اگر آنها را نتوان بازگرداند، دیگر دلیل قانونی برای بازداشت وجود ندارد و خودسرانه میشود.
به گفته وی، این موضوع زمانی بدتر میشود که بدانیم گوانتانامو یک پایگاه نظامی دورافتاده و بسته است که دولت آمریکا در گذشته از آن برای فرار از حمایتهای قانونی و نظارت عمومی استفاده کرده است.
مدیر پناهندگان و مهاجران در دیدهبان حقوق بشر تصریح کرد: وقتی بازداشت طولانیتر و نامشخص میشود و از نظارت صحیح خارج میشود، حقوق بشر را نقض میکند و ممکن است به شکنجه تبدیل شود.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل هم روز گذشته اعلام کرد که مهاجران باید فقط بهعنوان آخرین راهحل و فقط در شرایط استثنایی بازداشت شوند.
براساس گزارشها، اقدامهای حقوقی در مخالفت با فرمان اجرایی مهاجرتی ترامپ انجام میشود.
وکیلهای آمریکایی میگویند که انجام چالشهای حقوقی را برای متوقف کردن دستور ترامپ برای اخراج مهاجران به گوانتانامو آغاز کردهاند.
انتهای پیام/